زبان مادری اساس تفکر وتفاهم هر ملتی است

دبی – العربیه نت

سازمان یونسکو روز 21 فوریه را " روزجهانی زبان مادری " اعلام کرده است و از حکومت ها خواسته است تا حق تکلم و تحصیل به این زبان را برای مردم مختلف محترم بشمارند.این روز به احترام قیام مردم بنگلادش علیه تحمیل زبان اردو بر آنها به این نام نامگذاری شده است.

در 21 فوریه سال 1952 هزاران تن از دانشجویان ، روشنفکران و کارگران در داکا پایتخت پاکستان شرقی سابق (بنگلادش کنونی) به تحمیل زبان اردو بر مردم بنگال به عنوان زبان ملی کل پاکستان اعتراض کردند.

این قیام با واکنش پلیس به خشونت کشیده شد و دست کم 7 نفر جان خود را از دست دادند اما بعدها جنبش آنها به قیام مردمی تبدیل گشته و در سال 1971 به استقلال بنگلادش از پاکستان منجر شد.

طی سالهای گذشته همزمان با فرا رسیدن روز زبان مادری فعالین سیاسی و مدنی اقوام و اقلیت های مختلف این روز را گرامی می دارند.در ایران نیز که از قومیت های مختلفی تشکیل شده است فعالان قومی مطالبات خود را در این زمینه به شیوه های مختلف مطرح می کنند.

در دوره اصلاحات که ایران شاهد فضای نسبتا باز سیاسی بود مراسم بزرگداشت مختلفی در دانشگاهها وفرهنگسراها برگزارمی شد و فعالان قومی بیانیه ها ونامه های سرگشاده فراوانی منتشرمی کردند و از حاکمیت می خواستند تا حق تحصیل به زبان مادری را در مورد قومیت های غیرفارس رعایت کند.

اما امسال به دلیل بحران جاری ومحدودیت های به وجود آمده فعالان مدنی فرصت کمتری برای اعتراض به محروم ماندن حدود نیمی از مردم ایران از تحصیل به زبان مادری یافتند.

هر چند که اصل 15 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر آزاد بودن تدریس و تکلم به زبان قومیت ها تاکید کرده است اما در مناطق قومیت نشین که زبان مردم آن غیرفارسی است تحصیل در همه مراحل به زبان فارسی است.

یوسف عزیزی بنی طرف نویسنده وپژوهشگرعرب خوزستانی درگفتگو با العربیه نابرابری تحصیل به زبان مادری در ایران را اساس " نابرابری های فرهنگی ، سیاسی واقتصادی " به شمار آورد.

او افزود :" زبان وسیله تفهیم وتفاهم بین ملت ها است واساس اندیشه است ووقتی مانع تکامل وشکوفایی زبان می شوند یعنی آن ملت را دچار کندی تفکر می کنند."به گفته او :" نابرابری ومحرومیت از حق تحصیل به زبان مادری از همان دوره کودکی نمود پیدا می کند...

یک دانش آموز فارس فقط الفبا را یاد می گیرد اما کودک غیرفارس باید هم زبان وهم الفبا را یاد بگیرد واین بدین معنی است که دومی با وزنه بسیارسنگین وارد مسابقه زندگی می شود.

"عزیزی بنی طرف با اشاره به مساله ترک تحصیل در بین دانش آموزان عرب در خوزستان تاکید کرد به دلیل عدم سنخیت زبان تحصیل با زبان مادری هموطنان عرب خوزستان ترک تحصیل در دوره ابتدایی به 33 % می رسد و درمرحله راهنمایی 50% و این نسبت در دوره دبیرستان به 70 % می رسد ..

این فاجعه است." درهمین حال عبدالستاردوشوکی فعال بلوچ وتحلیلگرمسائل قومیت ها محرومیت از تحصیل به زبان مادری را " ستم مضاعف " خوانده واین را به زیان همبستگی ایرانیان به شمار آورد.

دوشوکی درگفتگو با العربیه گفت :" این یک اجحاف دوگانه است .. اصولا تحصیل به زبان مادری حق ذاتی وانسانی است وبا وجود اینکه اصل 15 قانون اساسی بر اجرای آن تاکید کرده و با وجود اینکه جمهوری اسلامی در تعهدات بین المللی خود این حق را به رسمیت شناخته اما متاسفانه این ظلم همچنان ادامه دارد ومردم حق ندارند به زبان مادری تحصیل کنند."