باكوتهران را به تحريك اعتراض هاي اسلامي در آذربايجان متهم مي كند

بيزنس ويك زير عنوان "نفوذ ايران در آذربايجان مي تواند سرمايه گذاري هاي نفتي بي پي را مختل كند" مي نويسد حاجي آقا نوري، يك ريش سفيد ساكن روستائي فقير در شمال باكو پايتخت آذربايجان است - روستائي كه مي خواهد صحنه بخشي از نخستين فشار اسلامي عليه يك رهبر طرفدارغرب پس از سرنگوني رژيم هائي مشابه در خاورميانه باشد.

نوري، ۵۹ ساله، در نظر دارد هفته آينده به يك راه پيمائي عليه دولت ملحق شود كه رهبري آن با يك حزب ممنوعه اسلامي است، و به گفته مقامات آذري داراي ارتباطاتي با ايران است.

هدف ابراز شده اين حزب، مبارزه عليه رژيم الهام علي اوف، رئيس جمهوري متحد آمريكاست، كه وي را به سركوبي مسلمانان متهم  كرده اند.

در تونس و مصر، بعكس، تظاهركنندگان بيشتر خواستار دمكراسي مبتني بر جدائي دين از حكومت (نظام سكولار) بودند.

نوري، همزمان با عبور جمعي از زنان با روسري هائي سياه، و مرداني ريشو، از مقابل ديوارهائي پوشيده از شعارهاي مذهبي درروستاي نارداران (Nardaran) مي گويد "من مي خواهم فقط تحت قوانين اسلامي زندگي كنم". به گفته نوري، حكومت مذهبي شيعه در ايران همسايه، "دوستانه و برادرانه" است.

راههاي انتقال انرژي آذربايجان به اروپا، كه روسيه را دور مي زند، اين جمهوري شوروي سابق را به شريكي مهم براي غرب، و شركت هائي نفتي نظير بي پي بريتانيا مبدل ساخته است.

مقامات آذري، ايران را به تلاش براي به راه انداختن اعتراض هاي اسلامي بمنظور تضعيف علي اوف ۴۹ ساله متهم مي كنند. چنين حركتي، به گفته تئودور كاراسيك (Theodore Karasik) مدير انستيتوي مطالعات خاور نزديك و خليج فارس در دوبي، بنوبه خود عامل ايمني را در سرمايه گذاري هاي آمريكائي و اروپائي در آذربايجان كم مي كند. او مي گويد "ايران دنبال سرنگون ساختن علي اوف نيست بلكه مي خواهد با ايجاد بي ثباتي در آن كشور سرمايه گذاران غربي را هراسان كند".

برنامه هاي تلويزيوني كانال ايراني سحر كه به زبان آذري و به رغم اعتراض هاي رسمي براي آذربايجان پخش مي شود سياست هاي داخلي و خارجي دولت را به انتقاد مي گيرد و مي گويد كمپاني هاي غربي ثروت هاي نفتي كشور را غارت مي كنند.

علي حسن اوف، يك دستيار رئيس جمهوري آذربايجان روز ۲۸ مارس در مصاحبه اي تلفني گفت "تلاش براي تحريك به ناآرامي با توافقنامه اي كه آذربايجان و ايران امضاء كرده اند تا عليه منافع يكديگر اقدامي انجام ندهند مغايرت دارد".

محمد باقر بهرامي سفير ايران روز ۱۸ مارس درنارداران در مجلس ترحيم حاجي علي كرم علي اوف رهبر سابق حزب اسلامي آذربايجان شركت كرد - كه البته نسبتي با رئيس جمهوري ندارد.

شركت هاي نفتي تحت رهبري بي پي مستقر در لندن از سال ۱۹۹۱ كه شوروي سقوط كرد بيش از ۳۱ ميليارد دلار در حوزه هاي نفتي و گازي آذربايجان سرمايه گذاري كرده اند. آذربايجان مي تواند روزانه قريب ۱ميليون و ۲۰۰ هزاربشكه نفت از طريق خط لوله باكو- تفليس - جيهان به تركيه بفرستد. اين خط لوله كه بخشي از هزينه آن را دولت هاي غربي تامين كرده اند انتقال انرژي از درياي خزر را از طريق دور زدن روسيه ممكن مي سازد.

آذربايجان همچنين مي تواند منبع عمده اي در تامين گاز طبيعي براي يك خط لوله ۱۱ ميليارد دلاري مورد حمايت اتحاديه اروپا باشد كه قرار است در تركيه احداث شود.

به گفته نصيب نصيبلي سفير سابق آذربايجان در ايران بنظر مي رسد دولت ايران به حزب اسلامي پول مي دهد. او روز ۲۴ مارس در مصاحبه اي گفت "ايران نمي خواهد در اينجا شاهد يك سيستم دمكراتيك طرفدارغرب باشد. ايران مايل است در اينجا يك دولت طرفدار جمهوري اسلامي را سركار ببيند".