.توقیف گذرنامه شهروندان ایرانی هنگام ورود به کشور ممنوع شد

دبیرکل شورای عالی رسیدگی به امور ایرانیان خارج از کشور گفته است که دریافت و توقیف گذرنامه ایرانیان مقیم خارج از کشور در زمان ورود به فرودگاه‌های بین‌المللی ایران ممنوع شده است.

محمد شریف ملک‌زاده گفته است که براساس تفاهم‌نامه شورای عالی ایرانیان خارج از کشور با اداره کل گذرنامه ریاست جمهوری ایران، اخذ گذرنامه ایرانیان در زمان ورود به کشور ممنوع است، مگر این که حکم قضایی تاییدشده برای اخذ گذرنامه صادر شده باشد.

پیش از این، گزارش‌هایی از توقیف گذرنامه شهروندان ایرانی در زمان ورودشان به ایران منتشر شده بود. در حالی که بسیاری از این افراد در زمان توقیف گذرنامه‌شان، پرونده‌ای قضایی نداشته‌اند.

به طور معمول، از این افراد خواسته می‌شود که در روزهای بعد، برای پس گرفتن گذرنامه، به یکی از دفاتر اداره کل گذرنامه ریاست جمهوری ایران مراجعه کنند.

احسان عبده تبریزی، دانشجوی دوره دکترا در موسسه مطالعات اسلامی و خاورمیانه دانشگاه دورهام، دو سال پیش و زمانی که برای گذراندن تعطیلات به ایران سفر کرده بود، تجربه مشابهی داشت؛ گذرنامه او به محض ورود به فرودگاه امام خمینی تهران توقیف شد.

خود آقای عبده تبریزی چند روز بعد از توقیف گذرنامه‌اش در فرودگاه و به دنبال حوادث روز عاشورا در سال ۸۸ بازداشت شد.

در توضیحاتی که سفارت ایران در لندن، سال قبل، درباره بازداشت احسان عبده تبریزی ارائه کرد، اتهام او اقدام علیه امنیت ملی و ایجاد ناآرامی در حوادث روز عاشورا اعلام شد.

مسیح علی‌نژاد، خبرنگار مقیم لندن هم در روزهای پایانی فروردین ۸۸ و زمانی که از طریق ترکیه به ایران رفته بود، تجربه مشابهی داشت و ماموران امنیتی فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، گذرنامه او را توقیف کردند.

خانم علی‌نژاد در این باره به بی‌بی‌سی فارسی گفت: "برای پس گرفتن گذرنامه‌ام، به من رسیدی داده شد که در آن، تاریخ و ساعت معینی برای مراجعه به نهاد ریاست جمهوری مشخص شده بود."

آن زمان، وقتی مسیح علی‌نژاد به آدرسی که به او داده شده بود، مراجعه کرد، به اتاقی راهنمایی شد که به گفته خودش در آنجا "بازجویی خیلی محترمانه‌ای انجام شد".

"وقتی برای پس گرفتن گذرنامه‌ام به اداره گذرنامه ریاست جمهوری رفتم، محترمانه از من بازجویی کردند و سوال‌هایی که پرسیدند، بیشتر شخصی بود و ربطی به گذرنامه نداشت"

مسیح علی‌نژاد

او می‌گوید: "در آن اتاق از من سوال‌هایی پرسیدند که هیچ ربطی به گذرنامه نداشتند و بیشتر مسایل شخصی بودند. مثلا پرسیدند که در خارج از ایران چه می‌کنم، با دعوت چه کسی کجا رفته ام. هزینه هایم را چطور تامین می کنم. با چه کسانی دیدار داشته‌ام و آیا به فکر برگشت به ایران هستم یا می‌خواهم در خارج از ایران زندگی کنم."

خانم علی‌نژاد برای پس گرفتن گذرنامه‌اش ناگزیر شد تعهدنامه‌ای امضا کند که بر اساس آن، در فصل انتخابات (ریاست جمهوری) در ایران نماند و در باره مسائلی که در این "جلسه دوستانه" مطرح شده‌اند، مطلبی ننویسد.

او توانست گذرنامه‌اش را سه روز بعد از این گفت‌وگوها پس بگیرد.

دبیرکل شورای عالی رسیدگی به امور ایرانیان خارج از کشور همچنین از راه‌اندازی مراکز شبانه‌روزی رسیدگی به امور ایرانیان خارج از کشور در فرودگاه‌های بین‌المللی ایران خبر داده و گفته است که ایرانیان می‌توانند با تماس تلفنی با این دفاتر، مشکلات و نیازهایشان به خدمات فرودگاهی را مطرح کنند.

یکی از پاسخگویان این دفاتر به خبرنگار بی‌بی‌سی گفت که تاکنون ایرانیان کمی در زمان ورود به فرودگاه‌های بین‌المللی ایران با مشکل روبه‌رو بوده‌اند که ممکن است به دلیل تشابه اسمی، استفاده از گذرنامه جعلی یا گذرنامه فرد دیگری باشد.

البته مسیح علی‌نژاد هم می‌گوید که وقتی گذرنامه‌اش در فرودگاه امام خمینی توقیف شد، به او گفتند که مشکلی وجود ندارد و فقط یک تشابه اسمی، باعث این اتفاق شده است.

زنجیره دائمی ممنوع الخروج‌ها

دبیرکل شورای عالی رسیدگی به امور ایرانیان خارج از کشور، در شرایطی از ایرانیان مقیم خارج خواسته است بدون نگرانی به ایران سفر کنند که فعالان اجتماعی و سیاسی در کشور بارها ممانعت از سفر در یک فرودگاه بین‌المللی ایران را تجربه کرده‌اند.

در مهرماه سال ۸۸ فاطمه معتمدآریا، بازیگر و مجتبی میر طهماسب، مستندساز، کمی پیش از سفرشان به آمریکا در فرودگاه تهران مطلع شدند که ممنوع‌الخروج هستند.

یک هفته بعد هم گذرنامه جعفر پناهی، فیلمساز ایرانی، هنگام خروج از ایران در فرودگاه امام خمینی تهران ضبط و او هم ممنوع‌الخروج شد.

پروانه فروهر، دختر داریوش فروهر و پروانه اسکندری، در آذر سال ۸۸ و بعد از آن که برای بزرگداشت سالگرد مرگ پدر و مادرش به ایران سفر کرد، نتوانست از این کشور خارج شود.

گذرنامه خانم بهبهانی وقتی از او گرفته شد که داشت سوار هواپیما می‌شد

گذرنامه او بعد از آن که از بخش گذرنامه عبور کرده بود، در قسمت ترانزیت فرودگاه ضبط و به او گفته شد که ممنوع‌الخروج است.

سیمین بهبهانی، شاعر ایرانی هم در اسفند سال ۸۸ و زمانی که برای شرکت در مراسمی به دعوت شهرداری پاریس، عازم فرانسه بود، از خروج از ایران بازداشته شد.

خانم بهبهانی به بی‌بی‌سی فارسی گفت که وقتی همه کارهای مربوط به پروازش انجام شده بود و قصد سوار شدن به هواپیما را داشت، ماموران گذرنامه او را گرفتند و اعلام کردند که ممنوع‌الخروج است.

در نامه‌ای که به خانم بهبهانی داده شد، از او خواسته شده بود که برای گرفتن گذرنامه به یکی از شعبه‌های دادگاه انقلاب مراجعه کند.

در عین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، به نقل از دبیرکل شورای عالی رسیدگی به امور ایرانیان خارج از کشور گزارش داده است که دریافت و توقیف گذرنامه افرادی که حکم قضایی دارند و مورد تایید مراجع قانونی است، مانعی ندارد.

فیسبوک تویتر سهیم کنیدارسال صفحه چاپ مطلب .در این زمینه بیشتر بخوانید

http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/04/110427_l25_abroad_passport_holdup.shtml