استرس خوب، بد، زشت

شايد با مطالعه مطالب ذيل و يا حتي با تجارب شخصي كه در مورد استرس در زندگي تان داشته ايد، به اين نتيجه برسيد كه استرس هميشه بد و منفي است در حاليكه ميان فشار رواني خوب و فشار رواني بد تفاوت وجود دارد. استرس زماني خوب است كه ...

كلمه استرس ( stress ) از ريشه لاتين stringi به معني محكم فشردن مشتق شده است، با آنكه تعريف استرس مشكل است همگي ما استرس را در زندگي خود تجربه كرده ايم. در خانه، مدرسه، محل كار و حتي در ورزش ما به استرس نيازمنديم. بدون استرس زندگي بدون چالش طلبي و هيجان خواهد بود. از يك ديدگاه مثبت، استرس يك منبع انگيزه و يك جز لازم براي بقا زندگي است؛ اما مسلما به صورت طولاني مدت و بيش از اندازه، زيان آور خواهد بود و اگر به وسيله دوره هاي تمدد اعصاب و استراحت تخفيف نيابد تهديد كننده سلامتي خواهد بود.

نشانه هاي استرس

استرس داراي علايم مختلف فيزيكي و روان شناختي و هيجاني و رفتاري است.

علايم فيزيكي استرس

تپش قلب، نفس نفس زدن، انقباض و سفتي قفسه سينه، سردرد، عرق سرد مفرط، بي حسي و كرختي دستها و پاها، خشكي دهان و .. از علايم فيزيكي استرس هستند.

علايم روان شناختي

ناتواني در تصميم گيري، ضعف تمركز حواس، ضعف حافظه كه نتيجه كم توجهي و پريشاني حواس است، ديدن خواب بد و كابوس و افكار منفي از علايم روان شناختي استرس است.

علايم رفتاري

كاهش اشتها كه باعث كاهش وزن مي شود، كاهش مراقبت از بدن، كاهش فعاليتهاي اجتماعي، رانندگي بدون توجه و افزايش تصادفات، استفاده افراطي از موادي مانند سيگار و .. از علايم رفتاري استرس است.

مطالعات نشان داده كه خوردن شير گرم و شيرين، شبانگاهان باعث خواب آرام مي گردد.

استرس خوب و استرس بد

شايد با مطالعه مطالب فوق و يا حتي با تجارب شخصي كه در مورد استرس در زندگي تان داشته ايد، به اين نتيجه برسيد كه استرس هميشه بد و منفي است در حاليكه ميان فشار رواني خوب(يوسترسeustress) و فشار رواني بد(ديسترسdistress) تفاوت وجود دارد. استرس زماني خوب است كه با استفاده از برانگيختگي، پاسخهايي را براي كنار آمدن با محركهاي تنش زا بوجود آورد مثل زماني كه توانايي ما كاملا براي حذف يا فرار از محرك تنش زا بكار مي رود. اما زمانيكه محرك تنش زا بر توانايي ما براي كنار آمدن غلبه كند يا آنكه از برانگيختگي ايجاد شده به گونه اي سازنده استفاده نشود، استرس بد رخ مي دهد. استرس چه خوب و چه بد و يا اينكه چه مشكلاتي مي تواند براي ما به همراه آورد، تنها هدف سخن ما نيست بلكه قصد داريم در اين مقاله به روشهاي پيشگيري و درمان اين مساله اشاره داشته باشيم.

رانندگي بدون توجه و افزايش تصادفات، استفاده افراطي از موادي مانند سيگار و .. از علايم رفتاري استرس است.

تغذيه چه تاثيري بر استرس مي تواند داشته باشد؟

مسلما مغز و بدن انسان براي اينكه از لحاظ رواني و جسمي كاركرد طبيعي داشته باشد نيازمند انرژي كافي است. اين انرژي بايد از طريق همه گروههاي غذايي تامين گردد.

گروه اول غذاها نشاسته ها هستند كه به اندازه كافي و متناسب با سن، جنسيت و وزن افراد بايد از اين مواد بهره ببرند.

و اما گروه دوم مواد معدني و ويتامينها مانند سديم، پتاسيم، منيزيم، كلسيم و ... هستند كه بدن ما به اندازه كافي بايد از اين مواد استفاده كند. براي مثال يكي از منابع مهم كلسيم شير و فرآورده هاي لبني است. مطالعات نشان داده كه خوردن شير گرم و شيرين، شبانگاهان باعث خواب آرام مي گردد و همچنين مصرف ماست ترش نيز موجب جذب بالاي كلسيم در بدن مي گردد.

از طرف ديگر سرتونين يكي از مهمترين انتقال دهنده هاي عصبي مغز است كه ترشح به جا و به اندازه آن در بهبود عملكرد رواني افراد نقش بسزايي دارد. ترشحات به اندازه اين ماده نيازمند مصرف پروتئين است لذا مصرف مواد پروتئين دار به خصوص گوشت و حبوبات در ترشح طبيعي اين ماده ضروري به نظر مي رسد.

گروه سوم مواد غذايي كه مي تواند در بهبود كنش رواني افراد موثر باشد، سبزيجات، اسيد فوليك، ويتامين سي و منيزيم و .. است كه اگر همه اين مواد به اندازه مورد استفاده قرار گيرند احتمال بيماري هاي عصبي و رواني و استرسهاي بد و منفي به طور چشم گيري كاهش مي يابد.

مصرف مواد پروتئين دار به خصوص گوشت و حبوبات در ترشح طبيعي سرتونين ضروري به نظر مي رسد

براي كنترل استرس به اين نكات توجه كنيد:

يك مكان آرام كه تنش در آن وجود ندارد، انتخاب كنيد

قبل از شروع چند تمرين كششي ملايم انجام دهيد تا تنش عضلاني تان كاهش يابد. بهتر است اين تمرينات به حالت خوابيده يانشسته انجام گردد. آرام و عميق نفس بكشيد. هر بخش از بدن تان را منقبض و سپس به آرامي منبسط كنيد. اين تمرينات را از قسمت پايين بدن(پاها) شروع كرده و به قسمتهاي بالاي بدن( صورت و سر) پيش برويد.

همانطور كه اين تمرينات را انجام مي دهيد سعي كنيد به گرمي، سنگيني و آرامشي كه در بدن تان ايجاد مي گردد فكر كنيد. هر گونه افكار گيج كننده و ناراحت كننده اي را كه در ذهن تان داريد به عقب برانيد و در تصوير و افكار مثبت غرق شويد. سعي نكنيد به زور و اجبار خودتان را در آرامش قرار دهيد بلكه به طور آرام و پيش رونده سعي در ايجاد انقباض و انبساط در اندامهايتان داشته باشيد.

اين تمرينات را به مدت بيست دقيقه تكرار كرده و سپس نفس عميق بكشيد و چشمهايتان را باز كنيد.

آرامش ورزي يكي از روشهاي موثر خودياري در كنترل تنش ها و استرس هاست.

البته اين تمرينات به دو بخش تقسيم مي شود: تمرينات جسماني و تمرينات رواني و ذهني. تا اين بخش در مورد تمرينات جسماني و همچنين ملاحظات غذايي توجه شد.

اما منظور از تمرينات رواني و ذهني برقراري ارتباط معنوي بيشتر با خداوند، دعا و نيايش و راز و نياز با خالق هستي است. مسلما هر فردي براي برقراري ارتباط بيشتر و بهتر با خداوند راه و روشهاي مختص و مورد علاقه خود را دارد ولي به طور كلي دعا و نيايش و برقراري رابطه معنوي با خداوند در ايجاد و حفظ آرامش رواني و ذهني افراد، موثرترين روش خواهد بود.