ثبات افغانستان؛ نیازمند همکاری پاکستان

بدون شک حساس‌ترین مساله‌ای که دولت افغانستان در جریان سفر یوسف‌رضا گیلانی، نخست وزیر پاکستان در کابل بار دیگر در میان گذاشته، کمک اسلام آباد به روند آشتی با طالبان در افغانستان است.

باور کابل و واشنگتن این است که هسته اصلی گروه طالبان در کویته مستقر است، رهبران حزب اسلامی گلبدین حکمتیار از شهرهای پاکستان مصاحبه می‌دهند و شبکه حقانی هم عملاً در مناطق قبیله‌نشین شمال غربی، فعالیت دارد و اگر اسلام آباد بخواهد، نشاندن آنها پشت میز مذاکره کار دشواری نخواهد بود.

اما این امر به اعتمادسازی نیاز دارد.

روابط دست‌کم دولت‌های افغانستان و پاکستان از سال 2008 که حزب مردم به‌رهبری آصف‌علی زرداری به‌قدرت رسید و به نه سال حاکمیت ژنرال پرویز مشرف، پایان داد، بهبود چشم‌گیری یافته است.

هر دو کشور گام‌هایی را در راستای ایجاد اعتماد بین هم برداشته اند.

حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان در این اواخر پاکستان را به‌طور علنی متهم به پناه‌دادن به شورشیان افغان نکرده، امرالله صالح، رئیس پیشین امنیت ملی را که موضع ضد پاکستانی داشت، برکنار کرده و بر "منافع مشروع" پاکستان در کشورش تأکید کرده است.

بسیاری در پاکستان این را نوعی رو کردن حامد کرزی به اسلام آباد می‌دانند؛ از سیاست مستقل و بی‌طرف در کشمکش بین هند و پاکستان، به افتادن به دامن اسلام آباد.

در بخش اقتصادی هم پیشرفت‌های چشم‌گیری صورت گرفته است. مبادله تجاری بین این دو کشور همسایه حدود دو میلیارد دلار در سال است و اخیراً هم موافقت‌نامه تاریخی تجاری-ترانزیتی میان دو کشور امضا شد که براساس آن کامیون‌های باربری افغانستان اجازه دارند به بندرهای مهمی در داخل پاکستان بروند.

هند اما برعلاوه سفارتش در کابل، در شهرهای مزار شریف، هرات، جلال آباد و قندهار کنسولگری دارد و پاکستان نگران افزایش "نفوذ" هند در افغانستان است. پاکستان هند را به حمایت از گروه‌های جدایی‌طلب بلوچ در ایالت بلوچستان این کشور، هم‌مرز با قندهار متهم می‌کند.

ویکی‌لیکس در میان هزاران سند وزارت خارجه آمریکا که افشا کرده، پیامی از ژنرال اشفاق کیانی، رئیس ارتش پاکستان را نیز منتشر کرده که گفته اگر افغانستان با هند نزدیک شود، پشتیبانی پاکستان از طالبان خیلی افزایش خواهد یافت.

مقام‌های پاکستانی به نوبه خود برای ایجاد تفاهم دوجانبه، رفت و آمدهایی را به پایتخت افغانستان انجام داده‌اند و سفر آقای گیلانی به کابل را هم می‌توان در همین راستا دانست.

با این حال، وزارت دفاع آمریکا در گزارشی تازه آورده است که در شش ماه گذشته میزان خشونت در افغانستان به بلندترین سطح‌ رسیده و نسبت به سال 2007 سه‌ صد درصد افزایش داشته است.

طالبان هم هیچ نشانه‌ای از تمایل به پذیرفتن فراخوان دولت به حمایت آمریکا برای مذاکره نشان نداده اند.

برای بسیاری‌ها در پاکستان این دیگر معما نیست که ارتش این کشور در تعاملات منطقه‌ای حرف اول و آخر را می‌زند.

حتی آقای زرداری، رئیس جمهوری پاکستان که در انتخابات عمومی برنده شد، به مقام‌های آمریکایی گفته است که احتمال دارد ارتش او را از صحنه دور کند.

بسیاری باور دارند که کابل تا حالا نتوانسته خاطر پاکستان را از بابت حضور بزرگترین دشمن این کشور در افغانستان، جمع کند و این عملاً به معنای ادامه سیاست دوگانه پاکستان است.

بهتر از همه شاید آن پترسون، سفیر سابق آمریکا در اسلام آباد توضیح بدهد که در پیامی به واشنگتن نوشته تا زمانی‌که پاکستان از بابت هند مطمئن نشود، هرچقدر پول به این کشور پرداخته شود، دست از حمایت از گروه‌های اسلامگرای تندرو بر نمی‌دارد.

اين صفحه را برای ديگران بفرستيد چاپ مطلب

bbc