موسیقی به عنوان یک مشخصه فرهنگی از هر قوم و ملت است،حفظ هر مشخصه فرهنگی یک ضرورت است . از بین رفتن هر
بخشی از مسائل فرهنگی و هنری بومی و محلی آسیبی جبران ناپذیر برای فرهنگ ملی ماست .
به گزارش خبرنگار بلوچ پرس،در سالهای اخیر به خاطر بی توجهی مسئولین فرهنگی استان سیستان و بلوچستان موسیقی محلی سرحدی در حال از بین رفتن است. و هنگامی که در مراسمات عروسی شرکت میکنی و یا حتی در وسیله نقلیه سفر میکنی و می بینی که موسیقی اصیل ایرانی و موسیقی محلی جای خود را به موسیقی بیگانه و تا حدی مبتذل و کوچه بازار داده احساس غربت و تنهایی میکنید .
به همین منظور با یکی از بزرگان موسیقی سرحدی که هنوز گهگاهی این موسیقی اصیل و سنتی را زمزمه میکند و نگذاشته که موسیقی بلوچی سرحدی به فراموشی سپرده شود گفتگویی داشتیم تا شاید این عزیزان برای همیشه فراموش نشوند.و از آن مهمتر اینکه مسئولین فرهنگی را یادآور شویم که بی توجهی امروز ما موجب از بین رفتن بخشی از میراث فرهنگی و هنری با ارزش ما خواهد شد که جایگزینی برای آن در آینده نخواهیم داشت.
آنچه می خوانید ماحصل گفتگوی خبرنگار بلوچ پرس(مرتضی تمندانی) با استاد غلام محمد محمود زهی است.
استاد لطفا خودتان را بیشتر برای مردم معرفی کنید.
من غلام محمد محمودزهی متولد ۱۳۴۵ در روستای بیت آباد خاش هستم و از وقتی که خودم را شناختم در شادیهای مردم شریک بوده و غم و اندوه این مردم را هم در قالب شعر و موسیقی بیان میکرده ام.از همان کودکی به این هنر علاقه مند بودم و با تهیه یک ساز بسیار ابتدایی شروع به نواختن کردم.در ضمن ذوق و قریحه خدادادی به من این امکان را می داد که بیشتر سروده ها را خودم بسرایم و در واقع شاعر ، آهنگساز و خواننده و نوازنده بسیاری از برنامه ها یی که اجرا میکنم خودم هستم. و حدود پانزده سال است که در گروه موسیقی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فعالیت دارم.
استاد از اولین آهنگ و اجرایتان بیشتر برایمان بگویید؟
اولین آهنگ و سروده ام بر میگردد به سالهای دور که در وصف تفتان این نعمت بزرگ الهی در منطقه ما و دامنه های سرسبزش و مردمان خوب آن و آداب و رسوم مردم این منطقه بود.
وضعیت موسیقی سرحدی را در حال حاضر چگونه می بینید؟
متاسفانه موسیقی سنتی و اصیل بلوچی که ریشه در فرهنگ مردم دارد در حال فراموشی است و دلیل اصلی آن بی برنامگی مسئولین فرهنگی میباشد . زیرا هیچ برنامه ایی برای کارهای هنری و فرهنگی و مخصوصا موسیقی محلی و سنتی ندارند و همین امر سبب شده که شاید در آینده نزدیک دیگر از این هنر جزء خاطره ایی در ذهن مردم نماند.در ضمن با توسعه فناوری و دسترسی آسان به انواع موسیقی از این طریق که بیشتر موسیقی بی کیفیت و بدون محتوای فرهنگی هست سبب شده که اصالت موسیقی هم تا حدودی تنزل کند. ولی نسل جوان ما هنوز خواهان حفظ موسیقی اصیل به عنوان یک نماد فرهنگی هستند . اما بدون حمایت مسئولین فرهنگی کاری دشوار است.
استاد در خارج از کشور هم اجرا داشته اید؟
بله در سال ۱۳۸۹ به دعوت دو تن از شاعران نامدار و برجسته پاکستان به نامهای نذیر و پیرداد جمالزهی در شهرهای کویته نوکوندی و ماشکیل اجرا داشتم که بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت. ولی دوست داشتم که این تبادل فرهنگی هنرمندان تداوم می داشت تا موسیقی اصیل بیش از بیش رونق می یافت.
مشوق اصلی شما چه کسانی بودند؟
یکی از یزرگان موسیقی بلوچی سرحدی استاد درمحمد شهنوازی بود که در نواختن قیچک و خواندن لیکو هر انسانی را بوجد می آورد. و من تقریبا هر چه در زمینه موسیقی دارم از این بزرگوار است .البته با افراد دیگری نیز همکاری داشته ام. ولی شور و شوق مردم هنگام اجرا بیشتر از هرچیزی بر من اثر میگذارد که بتوانم حرف دل مردم را در قالب شعر و موسیقی بیان کنم.
وضعیت موسیقی سرحدی و گروههای موسیقی سرحد را در مقایسه بادیگر شهرهای استان چگونه ارزیابی می کنید؟
شاید بتوان گفت اصلا قابل مقایسه نیست. اگر با ایرانشهر که در همسایگی ما قرار دارد مقایسه کنیم می بینیم که با حمایت مسئولین و مردم از اساتید این هنر موسیقی حضوری فعال در جامعه و در میان مردم دارد.که این در زمان مرحوم ماشاا.. بامری و همچنین استاد اسپندار و دیگر بزرگان کاملا مشهود است.
به نظر شما موسیقی سرحدی دارای چه ویژگیهایی است؟
موسیقی مانند دیگر هنرها تاکید بر حفظ اصالتهای فرهنگی و اجتماعی مردم دارد . و در واقع موسیقی اصیل و سنتی بیانگر خواست مردم است. که بیشتر ریشه در ادب ،عرفان و سنت های اجتماعی دارد .و حفظ این سنتها وظیفه همه ماست.هرگونه تغییر و آسیب به این هنر در آینده جبران ناپذیر خواهد بود و اگر وضع به همین صورت پیش برود باید بگویم آینده خوبی برای موسیقی اصیل سرحدی نمی بینم.
استاد از طریق موسیقی در آمدی هم عاید شما می شود؟
همانطور که همه میدانند در دنیای امروز موسیقی از پر درآمدترین حرفه ها و مشاغل است ولی برای نه تنها من بلکه اکثر هنرمندانی که در این عرصه فعالند درآمدی ندارد. و ما بیشتر به فکر این هنر هستیم تا درآمد آن . و اگر هم هر از چند گاهی مسئولان در مراسمات از ما میخواهند که اجرا داشته باشیم مبلغ ناچیزی به ما میدهند که شاید نتوان اسم آن را در آمد گذاشت. حتی از بیمه هنرمندان هم برخوردار نیستیم. و امرار معاش هنرمندان از کار و تلاش در عرصه ایی غیر ازموسیقی است. و فقط عشق به این هنر است که ما را به خود جذب میکند تا از خود مایه بگذاریم تا آن را زنده نگه داریم و نگذاریم نسلهای آینده با ان بیگانه شود.و اگر مسئولین اندکی از فعالان این عرصه حمایت کنند مطمئنا این هنر در بین همه اقشار مردم میتواند تاثیر گذار باشد. زبان هنر و مخصوصا موسیقی می تواند در حل بسیاری از معضلات اجتماعی موثر باشد و ما باید از این تاثیر شگرف و مثبت بهره برداری کنیم .
از موسیقی چه خاطره ی به یاد ماندنی دارید ؟
همینکه شما در مراسمات و مجالس شادی مردم حضور دارید و موجب دلخوشی آنها می شوی همه اش خاطره شیرین و به یاد ماندنی است . اما وقتی به هنر ارزش قایل می شوند و از هنرمند دعوت می شود که در کشوری دیگر هنر خویش را به نمایش بگذارد به انسان احساس غرور ملی خاصی میدهد .از اینکه توانسته ام موسیقی بلوچی ایران را در کشوری دیگر اجرا کنم شیرین ترین و بهترین خاطره ام است .
در پایان چه صحبت خاصی برای دوستداران موسیقی دارید؟
امیدوارم همه مردم از ما حمایت کنند تا بتوانیم این میراث فرهنگی را حفظ کنیم و از طریق همین موسیقی بسیاری از مشکلات امروز جامعه را بیان کنیم وبا زبان شعر و موسیقی تلاش کنیم جامعه را به سوی خوبیها و دوری از بدیها سوق دهیم. امروز جامعه ما از اعتیاد،جنگها و نزاع های طایفه ایی و مشکلاتی دیگر رنج می برد و از طریق زبان هنر مردمی میتوان در حل و آگاهی دادن به مردم سود و بهره جست.
از مردم میخواهم در جشنها و شادیهایشان از موسیقی محلی و اصیل و سنتی ایرانی استفاده کنند تا نوارهای مبتذل و …در ضمن چندی قبل فرصتی پیش آمد که با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دیداری داشته باشم و در مورد مشکلات همه هنرمندان استان سیستان و بلوچستان با ایشان صحبت کنم و وزیر محترم قول مساعد در رفع مشکلات هنرمندان را دادند که من هم امیدوارم هنرمندان استان که بسیاری از آنها مانند من از حمایت مسئولان فرهنگ و هنر استان بر خوردار نیستند مورد توجه و حمایت قرار گیرند که همین هنرهای بومی و سنتی و محلی جزء فرهنگ ملی و ایرانی ما هستند و نابودی هریک ضربه ایی به فرهنگ و هنر ملی ماست .
در پایان از وب سایت مردمی استان سیستان و بلوچستان (بلوچ پرس) سپاسگزارم و امیدوارم که رسانه ها و مطبوعات استان در حفظ این میراث اصیل ایرانی بیشتر تلاش کنند .
No comments:
Post a Comment