حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب، بیشترین درصد آرا را در استان‌های سیستان و بلوچستان (۷۳.۳ درصد) و کردستان (۷۰.۸۵ درصد) کسب کرده است
مشارکت انتخاباتی بالای استان های سیستان و بلوچستان و کردستان و میزان حمایت از نامزد مورد حمایت اصلاح‌طلبان، یکی از شگفتی‌های یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران بود. فعالان کرد و بلوچ می‌گویند وعده‌های حسن روحانی و تاکید وی برحقوق اقلیت‌ها، از جمله عوامل مشارکت بالای این دو استان بوده است.
نتایج انتخابات به کلیک تفکیک آرای استان‌ها روشن می‌کند که حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب، بیشترین درصد آرا را در استان‌های سیستان و بلوچستان (۷۳.۳ درصد) و کردستان (۷۰.۸۵ درصد) کسب کرده است.
اهمیت این نتایج در آن است که هر دو استان در زمره استان های توسعه نیافته کشور محسوب می‌شوند که در شش دوره نخستین انتخابات ریاست جمهوری پایین‌ترین میزان مشارکت در انتخابات را داشته‌اند. همچنین هر دو استان، عمدتا محل سکونت اقلیت‌های کرد و بلوچ و همزمان از پیروان اهل‌سنت شمرده می شود که میزان نارضایتی آنها از حکومت، معمولا بیش از سایر مناطق ایران بوده است.
رای به روحانی؛ مذهبی یا سیاسی؟
بررسی نتایچ پنج دوره اخیر انتخابات ریاست جمهوری به تفکیک استان‌ها نشان می‌دهد که اصلاح طلبان یا نامزدهای مورد حمایت آنان در استان سیستان و بلوچستان همواره پیروز انتخابات بوده‌اند، اما در استان کردستان رای به این نامزدها با فراز و فرودهای زیادی روبه رو بوده است.
عبدالستار دوشوکی، رئیس مرکز مطالعات بلوچستان در لندن می‌گوید: "از سال ۱۳۷۶ اکثریت قاطع مردم استان به اصلاح‌طلبان رای داده‌اند. اگرچه تبعیضات در دوران اصلاحات بر طرف نشدند، اما مردم می‌توانستند نفس راحت‌تری در فضای نسبتاً بازترِ این دوران بکشند."
"بررسی نتایچ پنج دوره اخیر انتخابات ریاست جمهوری به تفکیک استان ها نشان می‌دهد که اصلاح طلبان یا نامزدهای مورد حمایت آنان در استان سیستان و بلوچستان همواره پیروز انتخابات بوده‌اند، اما در استان کردستان رای به این نامزدها با فراز و فرودهای زیادی روبه رو بوده است"
هرچند قانون اساسی جمهوری اسلامی در اصول مختلفی مانند اصل ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی بر حقوق اقلیت‌ها تاکید کرده است، اما در سه دهه گذشته این اصول هیچ گاه به صورت کامل به اجرا در نیامده‌اند. اصلاح‌طلبان اولین جناح سیاسی ایران پس از انقلاب هستند که به صورت مشخص وعده به اجرا گذاشتن این اصول را مطرح کرده‌اند. در این میان، اظهارات آنان در مورد حقوق اهل سنت از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.
جوامع کردستان و سیستان و بلوچستان گرچه در توسعه نیافتگی و محرومیت از حقوق سیاسی، فرهنگی و اقتصادی خود شرایط نسبتا یکسانی داشته‌اند، اما به لحاظ سیاسی و اجتماعی از ساختاری متمایز برخوردار بوده و در راستای تامین حقوق خود نیز شیوه های متفاوتی برگزیده‌اند.
عبدالله سهرابی، نماینده مریوان در مجلس ششم و از حامیان حسن روحانی در کردستان، دلیل اصلی مشارکت در انتخابات را در استان سیستان و بلوچستان عامل "مذهب" و در استان کردستان عوامل "سیاسی و هویتی" می داند.
در کردستان علاوه بر احزاب چپ گرای کرد که به صورت سنتی در سه دهه گذشته در صحنه سیاسی مناطق کردنشین فعال بوده‌اند گروه‌های اصلاح‌طلب و فعالان میانه‌رو مذهبی نیز به ایفای نقش پرداخته‌اند. در حالی که در استان سیستان و بلوچستان مهم ترین گروه مرجع، روحانیون اهل سنت و مولوی‌های این استان بوده‌اند که در میان مردم از احترام و نفوذ گسترده ای برخوردارند.
به عنوان نمونه امام جمعه اهل سنت زاهدان، مولوی عبدالحمید، از سال ۱۳۷۶ تاکنون نقش تعیین کننده ای در بسیج افکار عمومی برای مشارکت در انتخابات و حمایت از اصلاح طلبان داشته‌است.
برنامه های دولت جدید برای اقلیت‌ها؟
"عبدالله سهرابی، نماینده مریوان در مجلس ششم و از حامیان حسن روحانی در کردستان، دلیل اصلی مشارکت در انتخابات را در استان سیستان و بلوچستان عامل 'مذهب' و در استان کردستان عوامل 'سیاسی و هویتی' می داند"
بسیاری از گروه‌ها و شخصیت های تاثیر گذار داخلی در هر دو استان، پیش از اعلام اسامی نامزدهای تعیین صلاحیت شده، به صورت تلویحی از هاشمی رفسنجانی حمایت کرده بودند. بعد از رد صلاحیت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، آنها تا مدتی موضع خود را در رابطه با انتخابات اعلام نکردند، اما بعضا نظرات محمد رضا عارف و حسن روحانی را در جریان مناظره‌های انتخاباتی مورداستقبال قرار دادند.
با خروج محمدرضا عارف از رقابت‌های انتخاباتی، اکثر گروه‌ها و شخصیت‌های فعال در کردستان و سیستان و بلوچستان از نامزدی حسن روحانی حمایت کردند و در نهایت نیز در مقیاس کشوری این دو استان بیشترین رای را به روحانی دادند.
"حمایت از اصلاح‌طلبی و رای اعتراضی علیه کسانی که کاندیداهای مورد حمایت حاکمیت تلقی می کردند، بخصوص علیه سعید جلیلی که توسط گروه های تندروی شناخته شده در استان به طور گسترده حمایت می‌شد" از جمله دلایلی هستند که به گفته عبدالستار دوشوکی در نهایت منجر به پیروزی حسن روحانی در استان سیستان و بلوچستان شدند. او در گفتگو با نگارنده به عوامل دیگری نیز در همین ارتباط اشاره می‌کند که به زعم او عبارتند از: "سیاست‌های تبعیض آمیزحاکمیت و ضدیت با اهل سنت، حمایت قشرهای روشنفکر و تحصیلکرده و وعده‌های حسن روحانی در راستای تبعیض زدایی و همزمانی انتخابات شوراها و انتخابات ریاست جمهوری که رقابت‌های طائفه‌ای و عشیره‌ای در آن تاثیر گذار بود."
آقای دوشوکی در تحلیل گرایش مردم این استان به اصلاحات می‌گوید: "آرای بسیار بالای خاتمی، معین، موسوی و کروبی و اکنون آرای روحانی، حاکی از این امر است که مردم بلوچ از انتخابات به عنوان مجرایی برای ابراز مخالفت و اعتراض نسبت به عملکرد حاکمیت تبعیض‌گرا و کاندیداهای مورد حمایت آن استفاده می‌کنند."
No comments:
Post a Comment