نقش و جایگاه زبان و قوم بلوچ در شبکه هامون کجاست ؟ عبدالوهاب ایران‌نژاد

فلسفه وجودی ایجاد شبکه‌های استانی معرفی زبان و فرهنگ هر استان و یا برنامه‌های دولت و نظام به زبان بومی و محلی هر منطقه می‌باشد .

متاسفانه از زمان تاسیس شبکه استانی هامون ، زبان بلوچی هیچ نقش و جایگاهی در آن نداشته است و با این زبان اصیل ایرانی همچون تابویی برخورد می‌شود . گاهی برنامه‌هایی در معرفی قوم بلوچ به زبان فارسی پخش می‌شود که اغلب توسط تهیه‌کنندگان غیربلوچ به صورت ناقص و مخدوش تولید می‌شود. دیگر برنامه‌های تولیدی این شبکه نیز از کیفیت و محتوای لازم برخوردار نبوده و موجب رویگردانی مخاطبان این شبکه و جمعیت اکثریت قوم بلوچ در استان از این شبکه شده است .

در ابتدای راه‌اندازی این شبکه فارغ از حساسیت نامگذاری شبکه عامه مردم و جامعه فرهنگی و هنری، مردم بلوچ امیدوار بودند که در این شبکه سیاستی عادلانه و بدور از تبعیض بکار رفته شود. با گذشت زمان این امید به یأس مبدل شد و تابوی پخش زبان بلوچی از سیمای استان شکسته نشد و مدیران و سیاستگذاران سازمان همچنان از نزدیک شدن و پرداختن به این زبان ابا می‌ورزند.

البته گناه این تبعیض و بی‌عدالتی برگردن قائلان و عاملان این سیاست می‌باشد که مخاطبان این شبکه را فوج‌فوج به سمت رسانه‌های فرامرزی فارسی‌وان ، بی‌بی‌سی و VOA و ... سوق می‌دهند. اگر باور ندارند نه فقط در شهرهای استان بلکه بازرسانی به روستاهای بلوچستان اعزام دارند تا آمار بشقاب‌های ماهواره‌ای را بر پشت بامهای خانه‌های روستایی را شمارش کنند.

نگارنده بقین دارد که اینگونه تنگ‌نظریها و محروم نمودن یک فرهنگ و زبان از حق طبیعی آن در راستای سیاست‌های نظام و دولت نیست ، بلکه این تنگ‌نظریها و اعمال تبعیض‌ها را عده‌ای برای منافع زودگذر خود در استان اعمال می‌کنند و ناخواسته آب به آسیاب دشمنان این آب و خاک می‌ریزند و سیاست‌های وحدت‌گرایانه و وحدت و امنیت ملی نظام را دچار خدشه می‌کنند وگر نه همه می‌دانیم که در شبکه‌های استانی استانهای قومیت‌نشینی نظیر کردستان ، آذربایجان ، خوزستان و گلستان و ... زبان این اقوام بدون هیچ محدودیت و ممنوعیتی پخش می‌شود.

مقام معظم رهبری در سفر سال گذشته به استان کردستان حتی اجازه پخش اذان هموطنان کرد و اهل‌سنت وبرنامه‌های مذهبی را در شبکه استانی کردستان داد .

در دو اصل 15 و 19 از اصول قانون اساسی میثاق ملی ملت ایران ـ نیز به صراحت به حقوق فرهنگی و زبانی اقوام ایرانی تاکید و تصریح شده است . اما اراده‌ای پنهان ورای سیاست‌های رسمی کشور در استان وجود دارد که همواره مانع استیفای حقوق قانونی فرهنگی وسیاسی اکثریت جمعیت استان می‌شود. تنگ‌نظریها و حذف و طردهای همین گروههای افراطی باعث شده است که استان پس از گذشت سه دهه از عمر انقلاب هنوز صفت محرومیت را یدک بکشد. هنگامی که بخش بزرگی از جمعیت استان از مشارکت در توسعه و زدودن آثار محرومیت کنار گذاشته شوند ، بدیهی است که رسیدن به اهداف توسعه و پیشرفت سرابی بیش نیست. برعقلا و مسئولین معتدل استان است که بیش از این اجازه ندهند که در این برهه حساس هنوز افراطیون و طرفداران سیاست حذف و طرد میدان‌داری کنند. زبان بلوچی که حق طبیعی آن است از شبکه استانی هامون پخش شود چه هزینه و تاوانی بجز سود و همگرایی برای نظام و انقلاب دارد؟ اتفاقاً با رفع محدودیت از پخش برنامه به زبان بلوچی دو گروه افراطی یکی در داخل و دیگری در خارج که همان طاعنان و بدخواهان نظام هستند آسیب می‌بینند زیرا آبشخور فکری و فرهنگی این دو طیف بسیار نزدیک به هم و چه بسا مشترک باشد.

امروزه با رشد تکنولوژی و عصر انفجار اطلاعات صدها شبکه تلویزیونی ماهوره‌ای بر علیه نظام و انقلاب برنامه تولید و پخش می‌کنند هم اکنون هم چندین شبکه ماهواره‌ای به زبان بلوچی در حال پخش برنامه و یا در آستانه تاسیس هستند.

آیا مناسب نیست با پخش چند ساعت برنامه به زبان بلوچی از شبکه استانی حداقل با بخشی از تبلیغات مسموم این شبکه‌ها مقابله نموده و خیل عظیمی از مخاطبان بلوچ زبان را در کشورهای همسایه جذب برنامه‌های تولیدی خود بنمائیم‌. اخیراً تغییراتی در سطح مدیران سازمان صدا و سیمای استان رخ داده است و ظاهراً مدیریت جدید با رویکردی مثبت در ارتباط با مشارکت مردم بومی استان سکان مدیریت سازمان را در دست گرفته است. از ایشان انتظار می‌رود سیاست‌های تبعیض‌آمیز گذشته را اصلاح و برای جذب مخاطب شبکه استانی از تمامی ظرفیت‌های موجود در استان استفاده کند و بویژه در جذب و بکارگیری نویسندگان و هنرمندان بلوچ اهتمام ورزد. تبعیض‌های منفی گذشته را تبدیل به تبعیض‌های مثبت در بکارگیری و جذب نیروهای بومی بلوچ نماید. هرچند ایشان از وضعیت موجود سازمان اطلاع‌کافی و وافی را دارند اما مناسب می‌بینیم مواردی از خواسته‌های جامعه فرهنگی و هنری بلوچ را که آمادگی همکاری با شبکه استانی هامون جهت پیشبرد اهداف و نظام و دولت را دارند یادآوری نمایم به این امید که ملحوظ نظر قرار گیرد .

1ـ برنامه رادیویی زبان بلوچی که سابقه بیش از نیم قرن دارد ، متاسفانه بر اثر بی‌توجهی به برنامه‌ای بی‌روح و روان تبدیل شده است به طوریکه ساعات پخش آن نسبت به رژیم گذشته کاهش یافته و همچنین با نیروهای اندک و فاقد مهارت و تخصص در زبان بلوچی می‌طلبد که هم ساعات پخش این برنامه افزایش یابد و هم از نظر کمی بر تعداد تولید‌کنندگان این برنامه افزوده شود تا موجب رشد کیفی برنامه‌های تولیدی به زبان بلوچی شود .

2ـ از زمان تاسیس شبکه هامون تاکنون نیروی بومی بلوچ در این شبکه از اهل فرهنگ و هنر استخدام نشده است. حتی نیروهای بلوچی که به صورت پاره‌وقت با تهیه‌کنندگانی همکاری داشته‌اند پس از مدتی کنار گذاشته شده‌اند. لازم است در پخش برنامه‌ها به زبان رسمی از این افراد توانمند در قالب مجری و دیگر عوامل تولید بهره گرفته شود

3ـ از بدو پخش برنامه‌های شبکه هامون تاکنون هیچ برنامه قابل توجهی به زبان بلوچی تولید و پخش نشده است برای آغاز پخش برنامه به زبان بلوچی به صورت آزمایشی برنامه‌هایی به تهیه‌کنندگان ، نویسندگان ، فیلمسازان بلوچ سفارش داده شود تا مقدمات پخش چند ساعت برنامه به زبان بلوچی برای مردم استان فراهم شود .

4ـ تهیه‌کنندگان و فیلمسازان بومی بلوچی وجود دارند که بر اثر بی‌مهریهای سالهای گذشته هم‌اکنون بصورت قراردادی با شبکه‌های مختلف رسانه ملی منعقد نموده و همکاری می‌کنند، از این هنرمندان دلجویی و دعوت به همکاری در شبکه هامون بعمل آید .

5ـ اغلب خبرنگاران و گزارشگران واحد مرکزی خبر (شبکه هامون) در شهرستانهای بلوچستان افراد غیربومی می‌باشند که طبعاً انگیزه لازم را برای تحت پوشش قراردادن کلیه رخدادها و اخبار به روز برای شبکه هامون را ندارند لازم است خبرنگاران بومی جایگزین شوند تا شبکه هامون از لحاظ گزارش و اخبار متنوع و مفید از بلوچستان پربار شود .

Source: http://www.rahshoon.com/Pages/News-171.html