همایشی با سه طیف راضی و یک نارضایتی کوچک

همایشی با سه طیف راضی و یک نارضایتی کوچک

 همایش "یکصدمین سالگرد مبارزات مردم بلوچستان با استعمارگران" برگزار گردید. چیزی که زیاد است همایش؛ ولی این همایش نکته‌ای خاص داشت که از دیدم پنهان نماند: یک رضایت سه جانبه. مثلث" سرداران سنتی بلوچ، درسخواندگان مستقل، و نظامیان دولتی. در واقع در این همایش هر سه ضلع نامبرده دنبال هدفی متفاوت بودند که با هم تلاقی و همپوشانی داشت. ضلع اول دانشگاهیان بودند. برخلاف انتظار، من محور اصلی ضلع دانشگاهیان را نه اساتید و برجستگان بلکه دانشجویان نسل سومی می‌دانم که سرشار از شور و شوق حضور و ایفای نقش و پی گرفتن آمال‌ها و ایده‌آل‌های معصومانه شان بودند. آمالی که ساده و خلاصه‌اش را می‌شود "جستجوی هویت" دانست. هویتی که احساس می‌کردند نسل‌های پیشین چندان در ضبط و تثبیتش قوی و هوشیارانه عمل نکرده‌اند و تندبادهای روزگار می‌رود که همین هویت نیم‌ندشان را هم محو و کمرنگ کند. برای این طیف صرف همین که نام "بلوچستان" بر روی یک همایش دانشگاهی و مورد تایید دولت باشد و این کلمه چندباری از بلندگوهای همایش جار زده شود و بر پوسترهای قهوه‌ای‌اش نقش ببندد برای خود نعمتی است درخور، و فراتر از هر محتوا و ماحصل دیگر. همین به آنها انرژی لازم را می‌بخشید. شاید برای همین هم بود که تصمیم به برداشته شدن این نام از روی همایش با واکنش و قهرشان مواجه گردید. 

 طیف دوم سرداران سنتی بودند که اگرچه هنوز هم نقش اجتماعی‌شان برجسته‌تر و تاثیرگذارتر از قشر دانشگاهی است و هم تایید دولت را بیش از پیش دارند، ولی با این وجود، نمی‌شود رنج و احساس خلاء درونی و بحران مشروعیت ناشی از عدم اقبال دانشگاهیان تحول‌خواه را در درون خود پنهان کنند. چنین همایشی که آنان را کنار دانشگاهیان قرار می‌داد نوعی مشروعیت‌بخشی شیرین بود، بخصوص که موضوع همایش هم به همین طیف برمی‌گردد.

 طیف سوم نظامیان و تصمیم‌گیران دولتی‌اند که اگرچه با طیف سنتی و سرداران احساس رفاقت و قرابت بیشتری دارند و طبعا آن بیشتر راسته کارشان هستند، ولی موضوع همایش چیزی است که آن‌ها هم بدشان هم نمی‌اید مورد توجه آکادمیسین‌ها قرار گیرد و تفکر انگلیس ستیزی و آمریکا ستیزی نه فقط جنبه مذهبی و دولتی بلکه جنبه قومیتی هم بگیرد.

 خلاصه مطلب این که پرداختن به مبارزه بلوچ با استعمار برای بلوچ امروز نوعی تایید هویت‌شان توسط محافل بالادستی دولتی به شمار می‌رود، متقابلا برای دولتی‌ها و بخصوص طیف نظامی آن هم این موضوع نوع ناحیه مشترک و زبان فهم مشترک جدید به شمار می‌رود که باعث ازدیاد همبستگی محل با مرکز می‌شود. دانشگاهیان هم این وسط بخاطر میانداری و میزبانی‌شان رضایت خاطر دارند.

 البته ایراداتی ماهویی نیز می‌توان به این ماجرا گرفت و آن هم شدت و غلظت نظام قبیله‌ای و طایفه بندی است که ناخواسته از ثمرات نامطلوب و بار معنایی منفی این همایش بود. رقابت افراد در نشر رگبارگونه اسامی‌ و تصاویر سرداران عمامه درشت و سبیل عقربی طایفه خود کمی توی ذوق می‌زد. جالب این که هیچ کس نپرسید اگر این همه سرداران داعیه استعمارستیزی داشته‌اند حال و وضع‌مان چرا این است، چرا هنوز هشت‌مان گروی نه است. بدتر از آن هیچگاه، حتی یک بار از یک نفر بلوچ نام برده نشد که یک فرد عادی و نه یک سردار باشد ولی توانسته باشد چنین نامی برای خود دست و پا کند. در حالی که طبیعتا چنین افرادی فراوانند، ولی زیر سایه سنگین قبیله پرستی و سردار محوری محو مانده‌اند. بنده در خلال تحقیقات تاریخی خود با اسامی قابل اعتنایی از افراد مبارز محلی بلوچ علیه ستم از نواحی برخورده‌ام که به دلیل عدم تعلق به قبایل سردار محور و مدعی، جایی در تاریخ مکتوب محلی پیدا نکرده‌اند و یا اگر هم از زیر دست‌شان در رفته و ناخواسته صاحب نام و نشانی شده‌اند، بارش هجمه و تبلیغات مسموم و جهت‌دار بعضی سرداران دست‌نشانده دوره پهلوی و قاجار و تکرار کورکورانه‌شان از دهان بعضی بی‌اطلاع دیگر بوده که برسرشان باریدن گرفته است.

اکبر رئیسی - رازگو بلوچ

کانال تلگرامی رازگو بلوچ: https://telegram.me/akbarraisi_razgobaloch

اینستاگرام: https://www.instagram.com/akbar_raisi/

تماس با اکبر رئیسی: https://telegram.me/Akbarraisi