مجلس ایران کلیات طرح انتقال پایتخت را تصویب کرده است.

نمایندگان مجلس با اکثریت آرا کلیات طرح انتقال پایتخت از تهران را تصویب کردند

روز سه شنبه، ٣ دی (٢٤ دسامبر)، نمایندگان مجلس ایران با ١١٠ رای موافق، ٦٧ رای مخالف و ١٠ رای ممتنع از مجموع ٢١٤ نماینده حاضر در جلسه علنی، به کلیات طرح ساماندهی و انتقال پایتخت سیاسی و اداری از تهران رای مثبت دادند.

به گزارش خانه ملت - پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس - براساس این طرح، شورایی متشکل از مقامات ارشد دولتی جهت بررسی و جمع‌بندی مطالعات در زمینه تراکم‌زدایی و ساماندهی شهر تهران و انتقال پایتخت سیاسی و اداری کشور به محل دیگری تشکیل می‌شود.

ریاست این شورا را رئیس جمهوری یا معاون اول بر عهده دارد و وزیر کشور (دبیر شورا)، دو نفر از اعضای کمیسیون‌های مختلف مجلس به انتخاب نمایندگان، وزیران راه و شهرسازی، نیرو، جهاد کشاورزی، امور اقتصادی و دارایی، نفت و همچنین معاون برنامه‌ریزی رئیس جمهوری، رئیس سازمان میراث فرهنگی، شهردار تهران، نماینده ستاد کل نیروهای مسلح و رئیس سازمان پدافند غیرعامل اعضای دیگر آن هستند.

وظیفه این شورا، جمع‌بندی تحقیقات، امکان‌سنجی و ارائه راهکارهایی برای برون‌رفت از مشکلات موجود و همچنین تهیه برنامه‌های اجرایی و یافتن مکان مناسب برای انتقال پایتخت سیاسی و اداری خواهد بود.

این طرح پیش‌بینی کرده است که این شورا "حداکثر ظرف دو سال از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، طرح جامع ساماندهی و انتخاب مکان مناسب برای انتقال پایتخت سیاسی - اداری را تهیه و برای انجام سایر اقدامات قانونی به دولت ارائه کند."

در مذاکرات پیرامون کلیات این طرح، مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس جمهوری هم شرکت داشت و کمال علیپور، موسی غضنفرآبادی و جواد جهانگیرزاده به عنوان مخالف، و علیرضا خسروی، حسن نقوی حسینی و هادی قادرمرزی به عنوان موافق طرح سخن گفتند.

به گزارش خانه ملت آقای انصاری مخالفت دولت با انتقال پایتخت را اعلام کرد و گفت که شهر تهران ظرف دهها سال شکل گرفته و هیچ نقطه‌ای در کشور، ظرفیت استقرار این امکانات و جمعیت را ندارد.

معاون پارلمانی رئیس جمهوری در پاسخ به کسانی که موضوع زمین‌لرزه را به عنوان دلیلی برای انتقال پایتخت از تهران عنوان کرده‌اند، گفت که هیچ نقطه‌ای از ایران از خطر زلزله مصون نیست. در مورد امکانات مالی انتقال پایتخت، آقای انصاری گفت که با توجه به محدودیت‌های مالی کشور و وجود صدها طرح نیمه تمام، "غیرممکن است در افق بیست ساله بتوانیم حداقل‌های مورد نیاز را تامین کنیم."

تجربه ناموفق

وی گفت که تجربه پاکستان و سایر کشورها در زمینه انتقال پایتخت موفق نبوده است. آقای انصاری اجرای سیاست تمرکز زدایی و کوچک کردن دولت را راه حل مشکلات کنونی دانست و تاکید کرد که "انتقال پایتخت بدون نظر رهبری امکان ندارد."

حسن نقوی حسینی، نماینده ورامین، در موافقت با طرح انتقال پایتخت گفت که در حال حاضر، تمامی امکانات حتی خدمات عمده پزشکی، در تهران متمرکز شده و به سایر نقاط کشور توجه لازم نمی‌شود. وی یادآور شد که در سال ١٢١٠، جمعیت تهران سی هزار نفر بود که اکنون به سیزده میلیون نفر رسیده و به زودی به شانزده میلیون نفر خواهد رسید و این شهر امکان سکونت چنین جمعیتی را نخواهد داشت.

جواد جهانگیرزاده، نماینده ارومیه و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مخالفت با این طرح گفت که اجرای چنین طرحی نیاز به بودجه کلان دارد، و خروج تشکیلات تصمیم‌گیری از تهران نیز مشکلات موجود را برطرف نخواهد کرد. آقای جهانگیرزاده اظهار داشت که راه حل مشکل فعلی، توسعه زیرساخت هاست.

از آنجا که در سال‌های اخیر، افزایش جمعیت تهران باعث بروز مشکلات عمده به خصوص در زمینه شرایط زیست محیطی این شهر شده، چند سال پیش محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری وقت، موضوع انتقال بخشی از جمعیت تهران به نقاط دیگر را مطرح کرد.

از جمله پیشنهادهای او، خروج شماری از کارمندان دولت از تهران به نقاط دیگر بود اما این پیشنهاد جدی گرفته نشد.

مهاجرت به شهرهای بزرگ به خصوص تهران طی چند سال منتهی به انقلاب اسلامی شدت گرفت که دلیل اصلی آن، رشد سریع اقتصادی بدون توازن جغرافیایی بود که به تمرکز امکانات اشتغال در شهرهای بزرگ منجر شد.

با توجه به اینکه حتی در آن زمان نیز تهران با مشکلاتی ازجمله کمبود مسکن، مواجه بود، جلوگیری از رشد بی رویه تهران از جمله از طریق تعیین محدوده شهری و اولویت سرمایه گذاری تولیدی در نقاط دیگر کشور مورد توجه قرار گرفت.

پس از انقلاب، برخی سیاست‌های دولت از جمله وعده واگذاری زمین رایگان و تامین مسکن در شهرها، رکود فعالیت‌های تولیدی و رشد اقتصاد زیرزمینی، همراه با رشد سریع جمعیت و فقدان سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی، روند مهاجرت را شدت حتی بیشتری داد و شهرهای بزرگ به ویژه تهران را با مشکلات جدی مانند ترافیک سنگین و کمبود جدی مسکن مواجه ساخت که در سال‌های اخیر، بحران آلودگی هوا نیز به آنها افزوده شده است.

به گفته کارشناسان، راه حل اساسی این مشکل، به جریان انداختن روند توسعه اقتصادی و ایجاد فرصت شغلی اشتغال در مناطق دیگر است که می‌تواند مانع از افزایش جمعیت در شهرهای بزرگ شود و در بلند مدت، امکان خروج خودخواسته بخشی از ساکنان این شهرها را فراهم آورد.

bbc