مـاتی زبان ءِ ميـاں استمانـی روچ

Friday, February 21, 2014

مـاتی زبان ءِ ميـاں استمانـی روچ
 

 

 

 

بيســت ءُ يـک ( ۲۱ ) فــروری بريبر گـوں اول اَنســاک ماتی زبان ءِ ميـــان استمانـــی روچ انـت. ايشــی ءَ تپاکيـں راجانـی هوربنـــد ءِ وانينـــگی ءُ دود ءُ ربيدگـــی اداره بـــزاں يـونسکــو ماں ۱۹۹۹ عيسايـــی ءَ پيسلـه کرت ءُ زانگـی انـت کـه بيست ءُ يک فــروری ماں بنگــلادش ءِ راجدپتــرءَ ابدمانيــں روچے انـت.

رنــد چــه پاکستــان ناميـں ملکـے ءِ اڈ بيــگ ءَ بنگالـی مهلــوک ءِ ڈيه « مشرقـی پاکستـان » نام ديگ بوت ءَ مــاه مــارچ ۱۹۴۸ ءَ پلينڈيــں‎ جـناح ءَ جار جــت کـه رودراتکــی پاکستــان ( بنگــلادش ) ءُ روکپتــی پاکستــان ءِ رسمــی زبـــان اردو انــت. جنــاح ءِ جاهلـــی جارگـوں بنگالــی زبان ءُ بنگالــی مردمــاں مزنيــں زيادتـــیءُ زلمـے اَت. اردو زبـان ءَ بنــگلادش ءِ رسمــی زبـــان نامينــگ بنگالـی مهلــوک ءِ راجـی وجـود ءَ ســکّ پدرد کــرت. آوهــدا اردو زبان ءِ لــُکيــں اُمــر ءُ تاريــخ يک ســـد ءُ شســت ( ۱۶۰ ) ســال ءَ گيــش وَ نــه اَت.

اداں گوشگی انــت کــه اردوزبان چـه هنــدی، پارسـی، عربــی ءُ انگريــزی ءَ جـوڑ کنــگ بوتـگ ءُ هنــدی مهاجرانـی زبان انــت. بنگالــی زبـــان بنگالــی يانی ماتـی زبــان انــت. بنگالـی زبــان گــوں بنگــــلادش ءِ مهلــوک ءِ هســــت ءُ کــومــی وجــــود ءُ تاريــخ ءَ همگـــرنــچ انــت. بنگالـــی دو ســـد ءُ بيســت ميليــون (۲۲۰۰۰۰۰۰۰ ) انســـان ءِ ماتــی زبان انــت کــه مـــاں بنگــلادش ءُ هنـدوستــان ءِ زربـاری بهــرے ءَ نشتــگ انــت.

بنگالــی زبـــان ءِ شئيـــر ءُ شائــری ءُ ادب ءِ اُمـر هشـت ســـد ســـال ءَ گيـش انــت. پيــش چــه پاکستـان ناميـــں ملکـــے ءِ اڈ بيـگ ءَ بنگالـی زبــان ءُ ادب هنچــو ديمــا شتـگ ات که سـال ۱۹۱۳ عيسايـی ءَ نوبــل ادبيــات ءُ ندکـاری انـام پروفيســر « رابنــدر ناتـھـ  ٹـاکـور» ءَ (۱۹۴۱ ـ ۱۸۶۱) ديــگ بوت. آ اولـيگيــں شائـر ءُ ندکــار اَت کــه چـه ايشيــاءَ نوبــل ءِ لبزانکــی ءُ ندکــاری انـــام ءَ کـَــٹّ اِت.

رنــد چه جناج ءِ بے بنياتيــں جار ءَ ( مارچ ۱۹۴۸ ) هـــزاراں پــوه ءُ سرپديــں بنگالــی ورنـــا پـــاد آتکنــت ءُ پـه وتـی مــُلـک ءُ راج ءُ ماتــی زبــان ءِ هاتــرا رونشتــی پاکستــان ءِ واکدارانــی ديمــا اوشتـات انــت ءُ رسمــی زبان ءِ باروا محمــد علـی جنــاح ءِ جـار اِش نـــه مـــــنّ ات.

بنگــلادش ءِ « ماتـی زبــان ءِ جـُنــز» ءِ باســک ءُ کارزانــت وتــی واهگانــی پوره کنــگ ءَ چــه پنجــاپ ءِ پئــوج ءِ رستــری هــچ ترسے نيســت اَت . بنگــلادش ءِ ورنــا وتــی تــوار محمـد علـی جـناح ءِ پيسلــه ءِ هــلاپ ءَ چسـت کـرت ءُ ۲۱ فـروری ۱۹۵۲ ءَ هــزاراں نـودربــر، شهــدربر، واننــــده ءُ سرپديــــں بنگالــی چــه لــوگاں درآتکنـــت ءُ وتــی تــوار اِش مگــربــی پاکستــان ءِ واکدارانــی هـــلاپ ءَ بــُرز کــرت. پنجــاپ ءِ پئــوج که پـه بنگالی يانی کشت ءُ کـوش ماں بنگلادش ءَ ات بــے ميــاریــں مردمانــی سـرا تيــرگــواری کــرت ءُ پنــچ شهــدربــر ( دانشجــو ) عبدالســلام، رفیق الدین احمــد، صوفی الرحمـن ، ابوالقاسم برکـت و عبدالجبـــار شهيــد ءُ دگــه بازينــے زدگ ءُ تــيـری بوتنــت.

همــا روچ ( ۲۱ فـروری ) ءِ کشتــار ءَ رنـــد بنگــلادش ءِ مهلــوک ءُ سياســی زانتکـــا ر پــه وت مستــری ( استقــلال) واهــگ ءِ پــوره کنــگ ءَ لانک بســت ءُ اراده اش کــت که مکاريـں جنــاح ءُ پنجابی ٹــولی ءِ ايردســت مه بنــت.

اگــاں چــه هــزاراں هــزاربنگالــی کشــگ ءُ زدگ بوتنــت ءُ پنجــاپ ءِ پئــوج اوداں بيسـت ءُ چار سال رستــری کــرت بلئـے گڈســرا پنجاب ءِ رستريــں پئــوج پروش وارت ءُ بنگــلادش ءِ سرکماش واجه مجيب الرحمـن وتـــی ملـک ءِ آزاتـی ءُ وت مستــری ءَ مـــاں ۱۹۷۱ ءَ جـار جـــــت.

 تپاکيــں راجانــی هوربنــد ءِ يونسکــو بنگــلادش ءِ واهــگ ءِ ردا مــاں نومبــر ۱۹۹۹ ءَ جــار پرينــت که ۲۱ فــروری ماتــی زبان ءِ ميـــان استمانـــی روچ انــت. ۲۱ فــروری پــه ايردستيـــں کــوم ءُ آهانــی ماتــی زبانانــی ديمــروی ءُ زنــدگ دارگ ءَ يک مـزنيــں اميــت ءُ سکينــے انــت. بنگــلادش ءِ مهلــوک په وتی ماتــی زبان ءِ پهريــزگ ءَ جناح ءُ پنجاپــی يــاں همــا درونــت ( درس) دات که مــاں ايردستيــں راجانــی تاريــخ ءَ ابدمــان بــوت.

 مئے ماتــی زبــان شهديــں بلوچــی هم بــاز کوهنيــن ءُ شاهگانيــں زبانــے اِنــت کــه چــه سئـــے نيمــگ ءَ ( اوگانستان، پاکستان ءُ ايران ) ايــر دسـت انـــت. بلــوچــی مئــی ماتی زبان ءُ مئــی راجــی پجــّار انــت. بــے بلــوچــی زبان ءَ مئـــی کـــومی وجـــود ءُ هستـــی گــــوں نيستـــی ءَ برابـــر انـــت. پـه همـــے سوب انـــت کـــه پارس ءُ پنجاپـی په بلـوچــی زبـــان ءِ نـــزور کنـــگ ءُ گـــاری ءَ وڑ وڑيــں پنـــدل ساز اِتــــگ. بلئـے آ ناشريـں زوراکاں زانگی انــت که بلــوچ راج ءُ شهـديـں بلوچی تان ابــد زنــدگ انــت.

ماتی زبان ءِ شهيــدان ءَ هزاراں  ســـلام
پروشت ءُ پروش باتنـت ايران ءُ پاکستـان
آزات ءُ آباد بات گنجيــــــں بلوچستــــــان

محمــد کريــم بلــوچ

اول انســاک ۷۰۱۳

بريبر گـوں :
 ۲۱ فروری ۲۰۱۴

http://baluchistan47.blogspot.no/2014/02/blog-post_21.html