یک و دو روچ رندا کندیل شهید صبا دشتیاری شهید کنگی پنچمین سال انت

Abdul Sattar Purdely

1 tim · 

ازیزین براس و گهاران !
یک و دو روچ رندا کندیل شهید صبا دشتیاری شهید کنگی پنچمین سال انت په ای هاترا چیزی نبشته کرتگون مگه سرا آی جندی چمشانکی را که منی ناولټی سراکرته شینگ کنین تا که منی وار برسیت :
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
سوب چه استاد صبا دشتیاریی " انگرین واهگ "ی کتابا
سوب
" سوب " مان اوگانستانا بلوچی زبانی ادیب واجه ستار پردلی " ناولت " انت . واجه ستار پردلی زندی باروا باز کوشست کنگا رند هم من هچ زانت کت نکت . تان ای حده که من " کابل " ا بلوچی و پشتوی نامدارین ادیب واجه عبدالرحمن پهوالا نمدی نبیس ات که منا واجه ستار پردلی باروا زانتکار بکنت بلی بازین ماهان رند هم من چه واجهی نیمگا پسوی ندیست .
ای ناولټی سرگا ل مان کابلا" نیوسوکانی یونین " ی پاگواجه دستگیر پنجیشیریا نبشتگ(1) واجهی سرگالی ردا "سوب " بلوچی زبانی اولی " ناولټ " انت چه ای گپا پدر بیت که واجه پنجشیری ایدا مئی نیمگی ادبی چست و ایرانی باروا سرپد و سهیگ نه انت . سوب و سنه 1985 ا چاپ بوتگ و بلوچیی اولی ناولټ سید هاشمیی نازک انت که سال 1976 ا چاپ بوتگ (2)
وت واجه ستارپردلیا وتی پیشگالی تها دنیای مسترین انقلاب بزان اکتوبری انقلاب ی رژنا اوگانستانی ثوری انقلاب ی چن و لانچ ، چست و ایرانی باروا گپ جنانا گډ سرا ای ناولټی باروا نبشتگ :
ای کسانین کتاب (سوب ) که امی راجی هما دوری جاگیردارانی زند و خانکدگانی ظلم و زورانا درشان کنت ، هما دوری بزگرانی زند و خانکدگانی بی دودی و ناروایانه چوش که بوتگ نشان دنت ، هرجا هبرانا راستام شه مردمانی دپا گپتگون و گشتگون ومن وت چیزی کم و گیش نکرتگون مگه بازهم شکی نه انت که امکان داشتگ بیت که ای کتابی تها نفصی بیت شه ورنائین وانندگ و مړائین وانوکان لوټان که گون وتی ایرادی کاگدانی راه دیگا نقصا بگرنت و منا وشنود بکننت سوب استمانی کوت و بهر انت .

ای کتابی سرا گپ کنگا گون ای چیز باز هژدری انت که ایشی "پلاټ " گونډین رنگی ادا بیسگ به بیت ، ای ناولټی تها انچوش که برزا پیش گالی تها هم نبیسگ بوتگ که " ثور انقلاب " پیش جاگیردارانی ناروائی و زوراکی پیش دارگ بوتگ .
ای ناولټی هیرو" دلمراد" انت ، آ گون وتی جنوزامین مات دراتون یک گوهاری شهپری و دو براس ممدخان و مریدا سک شرار و گندگین زندی گوازینگا انت ، هلکی بی بزگ و جابرین جاگیردار حاجی خانی ، وتی هدامرزی ئین پتی دروگین دهسری وامانی دیما بازین وازمندی و زحمت کشیا رند هم جه لاپا گژنگ ، جانا لوچ و پادان شپاد انت ، کهرین زمستانی شپان په سوچگان چه بج و کاها زبهر انت ، هلکی دهکا ن و زهمت کشانی شپا شپ انت بلی روچش هم ژیمب و تهار انت ، هاجی خانا ای هلکی دهکانانی سرا ظلم و زوراکیی هما کوه پروشتگ که جستا مکن ، دهکان گله کشنت بلی ایانی لاپ چه گله یی دانا هورک انت ، ایشانی زهگ حاجی خانی گلگان چاریننت بلی گوشت ورگی حیال و گمان ایشانی ذهنا عئیدی وشین روچا هم آتگ نکنت ، هلکی جنیادم حاجی خانی لوگا مولدی وړا چلوپکاری کننت بلی آوانی هورکین شکم بانکی هکل و نهیبی آماچ انت ، حاجی خانی زوراکیی حد ایش انت که آئی چم هلکی ورنائین جنکانی ننگ ولجی سرا سک انت هلکی مهلوک حاجی خانی وامانی مهرین سانکلان انچوش بستگنت که آیانی هر چیز حاجی خانی سود و بیا جانی رهن انت تان ای حده که آیانی وتی جند هم ای ورگ و وساچین دام وبیاجی کاران گیجین پنت و نصیحت کنگا دپ ای نه ډکیت .
حاجی خانی رپک و هنرا درائین چاگرد وتی بیاج گیر کرتگ و آئی زر و مال هوسی آس انچو جمبور انت که کسی گورا یک شنکی هم دیست نکنت ، پمیشکا آ دلمرادی ورنائین و نازاکین گوهار شهپریا په لهتی پسا لائی لالچا گون پیر وعاجزین ناکو خداداد په زور سیر دنت وای نیکین کاری تها ملا عبدل هم گون انت و آکبت شهپری چه چشین زندا بیزار بیت و وت کشی کنت پدا حاجی خان گون وتی مکر و مندرا دلمراد وآیئی براس محمدخانی سرا شهپری کوشی بهتاما جنت و دوئینان کیز و بندی جاها دیم دنت .
جیلی تها دلمراد گون یک انقلابی ورنایا که نامی گمشاد انت درستی راستی بیت و گون گمشادی رهدربریا آ واننده ، روشنفکر و انقلابیی جوړ بیت و په زحمتکشانی آجوئی و راجی انقلابی حاطرا وتی گونگین بالادا تیار و جاری کنت ، گمشاد بند را اوگانستانی ډیموکریټ گلی باسک انت و سیاسی جهدانی آسرا جیل و بندی کنگ بوتګ ، آ ایندگه واری کشین بندیان گون هوردلمرادی هم سیاسی تربیت و دهشونیا کنت و وهدی که دلمرادچه جیلا درکپیت گړا په حاجی خان وآئی وړین جاگیرداران یک ملکموتی جوړ بیت و په اوگانستانی قومی جمهوری انقلابا جهدکنت ، آکبت اوگانستانی سیاسی جاوربدل بنت و پوریاگران سوب رسیت و ثورانقلاب ی بام ټک ئدنت ، ډگاری ریفارم راجی کارانی تها دلمراد شپ و روچ کار کنت و دهکان زحمتکش یک انچین نوکین زندی بنگیج کننت که آئیا شپی سیاهی کدی پولنگ نکنت .
واجه ستار پردلیا وتی ناولټ گون ای جملها کټینتگ :
محنت کشانی سالانی سالی لوټ و واهگ برجا بوت شد و پد کسی ودی نبوت که کسانین مرید و محمدخانی چوئټا پلیت ، مچ کارکرت انت و شرین لبیس سر و گوئرش ات ، نون په گله یی هشکین نانا هم کسی رازی نه ات .
ناولټی " پلاټ " گونډین رنگا ادا نبشته کنگ بوت ای ناولټی مسترین شری منی هیالا دو انت ، اولی "جذبات نگاری" انت و دومی "جزئیات نگاری" انت ای ناولټ نه آیوکا تکنیک و اولټ نه آیوکا تکنیک و فارمی حسابا بی درور انت بلکین زبان و بیانی رور انت بلکین زبان و بیانی روا هم جوانین جهد انت .
گشنت مزنین کتابی شری ایش انت که اگان یکبری دستا ای کن ئی گړا دانکه آسر نه بیت په یله دیگا دل نگوشیت منی نزا "سوب " ی تها همی جوانی و الکاپی مان انت .
"سوب " نه آیوکا بلوچی زبانی تها مزنین و صحتمند اضافه انت بلکین بلوچی ترقی پسند ادبی یک انچین نقش و نشانی که ادبی دپتر بید آی ناما سرجم بوت نکنت .
(1) : واجه پنجشیری ای سرگال بلوچی زبانا انت بلی من گمان کنان که ای آی نبشتانکی ترجمه بیت .
(2) : نون ایشی اردو ترجمه واجه غوث بخش صابرا کتگ و اکیډمی ادبیات پاکستان اسلام آبادا چاپ کتگ .