ترکیه در سالیان اخیر و با طرح نزدیکی به کردهای عراق و فرآیند صلح با کردهای ترکیه و با نگاهی عوام فریبانه در جستجوی صلحی پایدار با کردها بوده است ، دامی که البته کردها به خصوص کردهای عراق در دام آن افتادند ، غافل از این که ترکیه درصدد عمق بخشی به جغرافیای اقتصادی ، امنیتی ، قومی خود و تضعیف و شکنندگی کردهای عراق و سوریه است.
نبرد کوبانی ، در حالی به استالینگراد کردها تعبیر می شود که کشور ترکیه در اقدامی غیر اخلاقی ، تنها روزنه و فضای استراتژیک مدافعین کوبانی یعنی مرز خود را به سوی آنها بسته است . گرچه این امر شرق و جنوب شرق ترکیه را در روزهای اخیر به آتش کشانیده و به نظر می رسد این موضوع ، نقطه عزیمتی در سیاستهای اشتباه ترکیه در بحران سوریه ، حمایت از داعش و بازی در میدان بازی کردها است ، تا جائی که در چند روز گذشته احزاب اصلی در ترکیه مانند حزب جمهوری خواه خلق ، دولت اردوغان را به حمایت آشکار از داعش محکوم نمودند .
از ابتدای بحران در سوریه و حمایت ترکیه از اپوزیسیون رژیم اسد می توان به ابعاد جدید سیاست های منطقه ای ترکیه اشاره نمود که در ان ابعاد کردی ، نقشی برجسته دارد و دلیل این اهمیت، تعداد جمعیت فراوان کرد و درگیری قدیمی به مدت دو دهه بین ترکیه و کردها و ژئوپلیتیک شکننده آن در میدان های سنتی کردها در عراق و مناطق کردنشین سوریه بوده است.
از نظر بسیاری از ترکها، آینده مناطق کردنشین در عراق و سوریه با منافع امنیتی درونی ترکیه همسو است و حتی به صورت بالقوه تمامیت ارضی آن کشور را تهدید می کند. به طوری که می توان از آن به عنوان یک سندروم امنیتی یاد نمود. ترکیه در سالیان اخیر و با طرح نزدیکی به کردهای عراق و فرآیند صلح با کردهای ترکیه و با نگاهی عوام فریبانه در جستجوی صلحی پایدار با کردها بوده است ، دامی که البته کردها به خصوص کردهای عراق در دام آن افتادند ، غافل از این که ترکیه درصدد عمق بخشی به جغرافیای اقتصادی ، امنیتی ، قومی خود و تضعیف و شکنندگی کردهای عراق و سوریه است.
اما در خصوص ارتباطات منطقه ای کردهای عراق باید به یک نیروی جدید الورود در فضای اقتصادی و سیاسی آنها اشاره نمود. ترکیه که در سالیان اخیر شریک اول اقتصادی ، کردها می باشد ، همزمان دشمن راهبردی کردها نیز می باشد که با درک سیاست کردی آن می توان این مهم را ثابت نمود . وجود کردستان عراق به عنوان یک بازار هدف مهم برای ترکیه و استفاده از فضای مرزی ترکیه برای صادرات مواد خام کردستان عراق مانند نفت ، منطقه اقلیم را جذب ترکیه نموده و این در حالی است که وجود فرهنگ مصرف گرائی شدید متاثر از ترکیه ، فرهنگ بورژوا مابانه ای را در کردستان عراق بوجود آورده که کردها را از ذات وجودی و انقلابی خود به دور نموده است به طوری که می توان یکی از دلائل عدم توفیق پیشمرگها در برابر داعش را در این امر جستجو نمود.
در خصوص ترکیه نیز باید عنوان نمود که یکی از متغیر هایی که سیاست داخلی و خارجی ترکیه را از زمان فرو پاشی امپراطور عثمانی تا کنون به شدت تحت تاثیر قرارداده است ، مساله کردها است . این متغیر هم در تعیین الگوی تعامل سیاسی در داخل ترکیه و هم در تعیین الگوی شیوه رفتاری آن با سایر واحدهای سیاسی نقش مهمی ایفا نموده است .ترکیه به عنوان همسایه بخش کردنشین عراق و سوریه ، بدلیل سکونت بخش اعظم اقلیت کرد آن کشور در مناطق شرقی و در جوار مرزهای این دو کشور همواره از تاثیرات فرامرزی کُردهای منطقه بر امنیت ملی خود احساس خطر کرده و مهم ترین استراتژی خود را قطع ارتباط گروه های معارض کُرد با پشتیبانان قومی خود ترسیم نموده و به مرحله اجرا گذاشته است.
به دنبال نا آرامی های سوریه ، ترکیه به عنوان حامی اصلی اپوزیسیون سیاسی – نظامی جریان اپوزیسیون داخلی و سپس حمایت حداکثری از جریانات سلفی تندرو مانند جبهه النصره و داعش ، نقشی عمده را ایفاء نموده است که علاوه بر حل مشکل همیشگی استان هاتای که به صورت تاریخی مورد مناقشه با سوریه بوده است ، از حزب کارگران کردستان ترکیه نیز در سوریه و مناطق کردنشین آن برای همیشه خلع ید نماید . از سوئی نیز با نفوذ بیشتر در مناطق کردنشین عراق ، مجاری نفوذ نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه را به سوریه مسدود نماید . بنابراین کردفوبیای دولت ترکیه به عنوان پاشنه آشیل امنیتی آن درسیاستهای منطقه ای این کشورو در ارتباط با کردهای عراق و سوریه است .
ابعاد کردی سیاستهای سوری ترکیه موضوعی محوری در دخالت ترکیه در سوریه و عراق می باشد . فرستادن چریکهای بسیار از حزب کارگران کردستان از ترکیه به کردستان عراق و مناطق کردنشین سوریه ، در راستای تحلیل نیروی انسانی PKK قابل تحلیل است.
در خصوص ابعاد کردی ، سیاست های سوری ترکیه باید گفت ، اگر رژیم دمشق ماندگار باشد ، حداقل برای یک بازه زمانی ، دمشق ، حضور نیروهای حزب دموکراتیک کردستان در سوریه را تحمل و به PKK ای نمودن، اپوزیسیون کرد در سوریه ادامه خواهد داد که باز این موضوع دغدغه ای اساسی برای رزیم حاکم بر ترکیه است .
موارد فوق برای ترکیه بسیار حائز اهمیت است ، چرا که روابط تاریخی ، فرهنگی و زبانی ، هم چنین پیوستگی های ایدئولوژیکی مهمی بین کردهای سوریه و ترکیه وجود دارد . بالغ بر یک سوم ، چریکها و اعضای سیاسی حزب کارگران کردستان ، ریشه های کرد سوری دارند و مدت حضور طولانی حزب کارگران کردستان در سوریه تحت رهبری حافظ اسد ، اجازه تاسیس شبکه های سازمانی را بین حزب کارگران کردستان و کردهای سوریه به آنها اعطاء نمود . بنابراین رادیکالیزه شدن در داخل جنبش سیاسی کردهای سوریه ممکن است تاثیراتی مشابه بر روی کردهای ترکیه داشته باشد . چالش دیگری که گریبانگیر ترکیه است ، افزایش شمار پناهندگان سوری به مرزهای جنوبی ترکیه است ، به طوری که در چند روز گذشته چندین هزار نفر از کردهای سوریه و از شهر کردنشین کوبانی به ترکیه مهاجرت نموده اند که شدیدا گرایشات PKK ای دارند .. ترکیه از این می ترسد که نفوذ و رخنه پناهجویان ، اعضاء حزب کارگران کردستان و همدردی ساکنین در شهرهای مرزی کردنشین ترکیه را نیز در بر گیرد . در این راستا و در یک اقدام برای جلوگیری از نفوذ حزب کارگران کردستان از طریق پناهندگان سوری ، ترکیه ، گشتهای مرزی خود را در مرزهای دو کشور و برای جلوگیری از ورود اعضای حزب کارگران کردستان تشدید نموده است .
باید عنوان نمود ، بازی جدید ترکیه در میدان درگیری منطقه ، در حال حاضر شامل موارد :
- انتقام از سوریه به دلیل حمایت از حزب کارگران کردستان و مساله ایالت اسکندرون ( هاتای )
- دسترسی به منابع انرژی ارزان توسط گروههای تروریستی مانند داعش
- تضعیف و تحلیل حزب کارگران کردستان ترکیه و شاخه سوری آن حزب اتحاد دموکراتیک که بسیاری از آنها تا قبل از بحران سوریه بر علیه ترکیه جنگیده اند .
-تضعیف جریان مسلط شیعی در حکومت عراق که همه این متغیرها ، مواردی است که نه تنها با فرایند صلح ترکیه با کردها ، بلکه با صلح و آرامش در منطقه نیز ، منافات دارد .
در شرایط کنونی، ترکیه با بهره گیری از محیط نا امن منطقه ای و متاثر از دکترین سیاست خارجی داود اوغلو، به سرعت در حال نفوذ در بازارهای منطقه و تبدیل شدن به بازیگر مسلط در اقتصاد و سیاست کشورهای محیط پیرامونی و جنبش های منطقه ای( سکولار و سلفی ) اطراف ایران است. فراموش نکنیم ، ترکیه در حال حاضر ، کد ناامنی منطقه ای برای ایران نیز است که در میدانهای جغرافیائی ، قومیتی و اقتصادی ، نه تنها خلاف بازی اخلاقی را انجام می دهد بلکه کاتالیزور حضور نیروهای امپریالیستی غربی در منطقه نیز است.
No comments:
Post a Comment