غذاهایی که گرسنگی را مهار می‌کند

غذاهای فیبر و آبدار مثل میوه‌جات و سبزیجات را اصطلاحاً غذاهای با حجم بالا می‌گویند که با خوردن مقدار کمی از آن‌ها بخش عمده‌ای از معده پُر می‌شود.
دکتر بارابارا رولز، دکتر و محقق دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا با توجه به تحقیق گسترده‌ای که در غذاهای پر حجم انجام داده، معتقد است در طول روز به مقدار زیاد غذاهای پر حجم و البته کم کالری میل کنید، تا کالری کمتری دریافت کنید.
در واقع رژیم غذایی دکتر رولز بر دو استراتژی ساده، استوار است. او به تمامی بیماران خود توصیه می‌کند که برای لاغری قبل از غذا، یک کاسه سوپ و یا سالاد بخورند تا حجم معده آن‌ها پر شود و غذای کمتری بخورند و یا این که غذای اصلی خود را با آب و یا غذاهای فیبردار پر کنند (البته نه به حدی که مزه غذای آن‌ها کاملاً از بین برود). با این دو روش کالری کمتری جذب خواهند کرد.

غذاهای حاوی آب و فیبر
غذاهای حاوی آب و فیبر علاوه بر این که کالری کمتری دارند، موجب حجیم شدن و کش آمدن معده می‌شود و مدت بیشتری طول می‌کشد تا غذای داخل معده خالی شود و همچنین از لحاظ روانی، وقتی یک ظرف بزرگ سالاد را می‌بینید، احساس سیری خواهید کرد. بهترین بخش این موضوع آن است که با مصرف غذاهای کم کالری بدون این که رژیم غذایی سختی بگیرید، چندین کیلو از وزن خود را کم می‌کنید.

بیشتر افرادی که رژیم می‌گیرند، بعد از مدت کوتاهی احساس گرسنگی شدید می‌کنند و چند روز بعد هم خسته شده و رژیم خود را کنار می‌گذارند. اما با این روش، از آنجا که حجم غذایی که می‌خورید زیاد و البته کم‌کالری است، بدون این که احساس ضعف کنید، چندین کیلو از وزن شما کم خواهد شد و در واقع این غذاها، گرسنگی را مهار می‌کنند. کارشناسان معتقدند که این روش، یکی از روش‌های مناسب برای کاهش وزن است. دلون جکسون سخنگوی انجمن رژیم غذایی آمریکا، معتقد است که اگر حداقل یکی از وعده‌های غذایی حاوی فیبر و یا آب و وعده دیگر حاوی پروتئین بدون چربی باشد، احساس سیری خواهیم کرد؛ با اینکه کالری کمی دریافت کرده‌ایم!

پروتئین کم کالری
پروتئین کم کالری، گرسنگی را کاهش می‌دهد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پروتئین‌های بدون چربی مانند گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ، سویا و تخم‌مرغ در فرد احساس پری و سیری ایجاد می‌کنند و موجب کاهش وزن می‌شوند.
استاد تغذیه دانشگاه پدرودووین کمپبل، معتقد است از آنجا که با خوردن پروتئین احساس گرسنگی نمی‌کنید و تا ساعت متوالی، احساس سیری دارید، همین امر موجب کاهش وزن شما می‌شود؛ زیرا تا ساعات متوالی، میل به خوردن غذا نخواهید داشت.
در مطالعات اخیر نشان می‌دهند خانم‌هایی که رژیم غذایی آن‌ها شامل 30 درصد پروتئین است، علاوه بر این که وزن ایده‌آلی دارند، توده عضلانی آن‌ها نیز بیشتر از سایرین است. دکتر کمپبل معتقد است 20 تا 30 گرم پروتئین در روز می‌تواند اشتها را کاهش دهد و نبود پروتئین کافی در رژیم غذایی، میل به خوردن را افزایش می‌دهد.
بهتر است کالری دریافتی خود را به صورت روزانه بررسی و مصرف پروتئین را جایگزین غذاهای دیگر کنید. مثلاً به جای نوشیدن یک لیوان شربت شیرین، یک لیوان شیر کم‌چرب بنوشید.
افزودن پروتئین بدون چربی به هر یک از وعده‌های غذایی مفید است، ولی مصرف آن در وعده صبحانه مؤثرتر خواهد بود. مطالعه‌ای در سال 2007 در مرکز تحقیقات و زیست‌شناسی pennington انجام و در آن کاهش وزن افرادی که صبحانه دو عدد تخم‌مرغ می‌خورند با سایر افرادی که به همان مقدار کالری و البته حجم یکسان صبحانه می‌خوردند، مقایسه شد. این مطالعه، گزارش می‌دهد خانم‌هایی که پنج بار در هفته، به مدت هشت هفته، برای صبحانه دو عدد تخم‌مرغ خوردند، به نسبت سایرین، علاوه بر اینکه 65 درصد از اضافه وزن خود را کاهش دادند؛ چربی دور کمر آن‌ها 83 درصد کاهش و سطح انرژی آن‌ها افزایش یافت؛ اما مقدار کلسترول و تری‌گلیسیرید خون آن‌ها تفاوت قابل توجهی دیده نشد. این خانم‌ها که در دو وعده صبحانه تخم‌مرغ (پروتئین) خورده بودند، در طول روز علی‌رغم اینکه کالری کمتری دریافت می‌کردند، کمتر گرسنه می‌شدند و افرادی که صبحانه کربوهیدرات خورده بودند، علاوه بر کالری بیشتر، احساس گرسنگی شدید نیز می‌کردند.
غذاهای جامد
غذاهای جامد نیز در انسان احساس پری و سیری ایجاد کنند. پژوهشگران معتقدند که خوردن غذاهای جامد بیشتر از نوشیدن مایعات، موجب احساس سیری در انسان می‌شود. دکتر کمپبل معتقد است غذاهای جامد بیش از نوشیدنی‌ها و مایعات در معده باقی می‌مانند.

آگاهانه غذا بخورید
وقتی که معده شما از غذا پر می‌شود، به مغز سیگنالی می‌فرستد که به اندازه کافی خورده‌اید و از غذا خوردن دست بکشید. اما همیشه این سیگنال به موقع به مغز فرستاده نمی‌شود؛ مخصوصاً اگر پای دسر نیز در میان باشد! کارشناسان علوم تغذیه می‌گویند برای کمک به هماهنگی سیگنال‌های بدن در وقت مناسب، بهتر است کمی آرام‌تر غذا بخورید. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که خوردن یک وعده غذا، حداقل باید نیم ساعت طول بکشد. برای طولانی کردن غذا لقمه‌ها را به خوبی بجوید و از قاشق و چنگال کوچک استفاده کنید.
با افزودن غذاهای زیر به رژیم غذایی خود می‌توانید گرسنگی را مهار و مدت زمان بیشتری احساس سیری کنید:
سوپ‌ها، غلات سبوس‌دار،حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌ها، گوشت، ماهی، مرغ، تخم‌مرغ غلات کامل مثل ذرت بو داده.

افزودن فیبرها به رژیم غذایی روزانه
در اینجا به چند راهکار ساده برای افزودن این مواد مغذی به رژیم غذایی روزانه و مبارزه با گرسنگی ارائه می‌شود:
* سبزی‌های تازه را قطعه قطعه و آن را به ظرف ماکارونی اضافه کرده یا به ظرف اصلی سالاد، تخم‌مرغ پخته شده اضافه کنید.
* به جای خوردن آب میوه و یا میوه‌های خشک، میوه را به طور کامل بخورید.
* برای تنقلات، غلات سبوس‌دار، پاپ کورن و حبوبات را انتخاب کنید.
* قبل از غذای اصلی، سالاد سبزیجات و یا سوپ بخورید.
* ماهی، گوشت بدون چربی، آجیل، لوبیا، سویا و یا تخم‌مرغ را در یکی از وعده‌های غذایی خود بگنجانید.
* سالاد میوه درست کنید و آن را به عنوان دسر بخورید.
* لبنیات کم‌چربی را در تمامی وعده‌های غذایی و یا میان‌وعده‌ها فراموش نکنید.
چه چیزی موجب می‌شود، زیاد بخورید؟
برخی اوقات با این که غذای زیادی خورده‌ایم، باز هم احساس گرسنگی می‌کنیم. اگر قصد دارید کالری کمتری مصرف کنید و بر اشتهای خود مسلط باشید، آگاهی از این عوامل بسیار مهم و ضروری است. ابتدا باید بدانید که افراد به دو نوع مختلف گرسنه می‌شوند: 1- گرسنگی فیزیولوژیکی 2- گرسنگی روانی
گرسنگی فیزیولوژیکی
سطح انرژی بدن در واقع قند خون کاهش می‌یابد و عدم ترشح هورمون‌های لازم و وجود غذا در معده موجب ترشح هورمون گرسنگی به نام ghrelin می‌شود؛ به این ترتیب از معده به مغزتان سیگنالی فرستاده می‌شود که حامل پیام گرسنگی است و به مغز می‌گوید من گرسنه هستم و به غذا نیاز دارم.
گرسنگی روانی
در نوع دوم گرسنگی، یعنی گرسنگی روانی، در واقع هیچ سیگنالی از طرف معده فرستاده نمی‌شود و فقط مغز احساس می‌کند فرد به غذا نیاز دارد و این در حالی است که به اندازه کافی غذا خورده است! گرسنگی روانی به طور بالقوه مشکلات ناشی از پرخوری اختلالات معده، چاقی و ... را افزایش می‌دهد.

عوامل فیزیولوژیکی و روانی
برخی از عوامل فیزیولوژیک و روانی که موجب ایجاد احساس گرسنگی در انسان می‌شوند، عبارتند از:
زمان: این که چرا یک ساعات مشخصی از روز احساس گرسنگی می‌کنید، این است که سالیان دراز در یک ساعت از روز صبحانه و در ساعت مشخصی ناهار و شام خورده‌اید. بنابراین فرقی نمی‌کند صبحانه‌ای که خورده‌اید سبک بوده یا سنگین؛ به هر حال در وقت مشخص ناهار احساس گرسنگی می‌کنید.
بینایی: رنگ و تزئین غذا در ایجاد حس گرسنگی بسیار مؤثر است و حتی اگر گرسنه هم نباشید، با دیدن یک غذای رنگارنگ که خوب تزئین شده است. احساس گرسنگی خواهید کرد.
خوردن یک وعده غذا، حداقل باید نیم ساعت طول بکشد. برای طولانی کردن غذا لقمه‌ها را به خوبی بجوید و از قاشق و چنگال کوچک استفاده کنید

تنوع: تنوع در غذا موجب تولید هورمون اشتها و حس گرسنگی می‌شود.
بو: بوی خوش غذا موجب ترشح انسولین در بدن می‌شود و با ترشح انسولین احساس گرسنگی به وجود می‌آید.
دما: آیا تا به حال به ترفند رستوران‌دارها، فکر کرده‌اید؟ اینکه چرا رستوران‌ها کمی از محیط‌های دیگر خنک‌ترند؟ بله درست حدس زدید؛ در دمای پایین، کالری بیشتری سوزانده می‌شود و به منظور حفظ دمای بدن، نیاز به خوردن غذای بیشتر و کالری بیشتری دارید.
کربوهیدرات‌های تصفیه شده: این غذاها موجب افت قند خون و القای گرسنگی می‌شوند. کربوهیدرات‌های تصفیه شده، غذاهایی هستند که با استفاده از دستگاه، فیبر بالای آن‌ها از سبوس و جوانه‌شان گرفته می‌شود؛ مثل حبوبات شیرین، رشته فرنگی و ماکارونی.