« بلوچی » مهتاک ءَ 25 سال بَیان انت !

کریم بلوچ _ تهل

اگست ءِ ماه ءَ ، « بلوچی » مهتاک ءَ یا مهتاک « بلوچی » ءَ بیست و پنچ پُــرّیں سال بیت انت . بیست و پنچ سال په بلوچی مهتاکے ، نوکیں گپے . بیست و پنچ سال وا چونائیا په بلوچاں که چه هر نیمگے بیرانی و کشت و کوش ءِ آماچ انت ، تیوگیں زندے انت و په بلوچی لبزانک و ادب ءَ که هچ وانگجاهے ءَ وانگ نه بیت و هچ سرکاری اداره و بنجاه یا بیپاری و سیریں ٹولی اے آئی ءِ مدت و سرپرستی و کمک کنگ ءَ تیار نه انت ، مزنیں جهد و دل هونی ءِ گپ انت که چشیں نهالے و بچے ردم به بزوریت و سبز به بیت .

ماں همے وهد ءَ ما دیست که بازیں دگه تاک ، تاکبند و مهتاکے سر کَش اِت ، بلے مالی نزوری و جاورانی نگیگی ءِ هرجان بیت انت . مهتاک « بهارگاه » تاکبند « تپتان » تاکبند « منزل » ، « میتاپ » ، « استون » ، « سَؤل » و ... بلے پهک گوریچ و ڈکالانی هرجان بیت انت ...

مهتاک « بلوچی » ءِ سری جهد پنجاه و دو سال یا پنجاه سے سال پیش ءَ کراچی ءَ نمیرانیں آزات جمالدینی بنگیج کت و تا وتی زند ءِ گـُڈی ساه ءَ پرائی ءِ برجاه دارگ ءَ جهد کنان ات . و آزات جمالدینی په بلوچی و بلوچستان هر دابیں سه گر و سَه سِندیں ازاباں کـَشـّـِت ، آئی ءِ جُهدانی گهتریں بَروَرد واجه عبدالواحد جان «بندیگ » ( که واجه هدا آئیا چه هر وڑیں گم و ناوشّی اے آجو کنات و هزار سالی زند بکشات ) و مرچیگیں بلوچی انت که هزار ڈکّی و شُد ءِ گون ءَ جهد کناں و سر کَشّاں انت . مرچیگ هم مهتاک « بلوچی » مالی نگیگیاں گوں همراه و همگام انت ، اگں نه مرچیگ بلکین مهتاک ءِ بدل ءَ هپتگ تاک و روتاکے به بیتیں یا دگه هپتگ تاک و روتاکے آئی ءِ کَـش ءَ چورک جتیں و ودی به بیتیں ...

« بلوچی » هرچی هست انت ، یکے چه بلوچانی کـُـوَهنتریں بلوچی مهتاکاں انت که کدیں وَشنیاتک و بدانی ستا و ساڑا ئی نه کُتگ ، بلکین مدام بلوچانی پُلتگیں حقانی پـَدجنوک و جُست کنوک و بلوچان ءَ راجی مارشت دیوک بیتگ .

اے که گوئشگ به بیت واجه بندیگ جان وتی زند ءَ گوں همے مهتاک ءِ تاکانی براهدار و تامدار کنگ ءَ گوازینتگ ، راستیں گپے بلے سرجمیں گپے نه انت ، گپ ایش انت که بندیگ جان وتی بچاں هم بلوچی لبزانک ءِ هزمت کنگ ءَ تیار کتگ و اوشتارینتگ . بالاچ جان و آئی ءِ آدگه دوئیں بچ هم مرچاں « بلوچی » ءِ سبزینگ ءَ شپ و روچ جهدکنان انت .

ماں اے بیست و پنچیں سالاں « بلوچی » چون درکپتگ و چون دگه ملک و شهراں روان کنگ بیتگ ، ایشی ءَ تهنا بندیگ جان و آئی ءِ نزیکیں مردم زاننت یا هما کساں که بلوچی تاکبند و مهتاکاں گلائیش بیتگ انت . پرچا که سرجم کنوک هم ، پروپ کنوک هم ، مالی وسیلهانی شوهاز کنوک هم ، بشتانک و پربندانی شوهاز کنوک هم ، راه دیوک و ڈاک کنوک هم ، نبیسوک و پٹ و پولکار هم باز وهد هما یک و دو سنگت و همراه بیتگ انت که بے پگار ءَ شپ و روچی جهداں اوشتوک بیتگ انت و اوشتاتگ انت . پرچا که مالی دزرس آهاں نه بیتگ که دگه مردماں پگار بدینت تا که آهانی کاراں بکن انت ...

هر داب ، مهتاک « بلوچی »بیست و پنچ سال پــُــرّیں ، بازیں بلوچے ءِ تـُـنّ و هوشام ءِ پروشگ ءِ جهدی کتگ که وتی ماتی زبان ءِ نیمگ ءَ گیشتر دلگوش بکن انت ، که آهانی ماتی زبان بلوچی چه دگه زباناں هچ کمتر نه انت و یک پکّائیں زندگیں زبانے انت . مهتاک « بلوچی » هزارانی هساب ءَ بلوچاں ، گیشتر گوں وتی زبان ءَ پجّاروک کتگ ، سدانی بلوچی ، بلوچی نبیسگ ءِ سکیں و مارشت داتگ یا شئیر و پربند ءِ پربندگ ءِ جی و جان و شاباش کتگ و دلبڈی داتگ انت .

البت وهدے وهدے سنگتاں بندیگ و « بلوچی » مهتاک ءَ کوپگ دیاں بیتگ انت که آهانی لـَـڑ ءَ بندیگ جان گهتر زانت . بلے « بلوچی » ءِ هما جهدکار که آهاں شاباش کنگی انت و آهانی جهد هچ وهد شموشگ نه بنت ایش انت : پروفیسر عبدالله جان جمالدینی ، پروفیسر صبا دشتیاری ، کریم بلوچ ( محمد کریم بلوچ ) ، ڈاکـٹـر فضل خالق ، بالاچ بلوچ و...

مزن هور ءِ بلوچانی ستا و ساڑا هر چون کنگ به بیت کم انت که آهان مدام بلوچی کتاب ، مهتاک و تاکبندانی کوپگ دیگ و کمک کنگ و بها زیرگ ءَ اوشتاتگ بیتگ و اوشتاتگ انت . امیت انت که آهانی همے راجدوستی و راجپازی په یوروپ ءِ بلوچاں دَرورے به بیت که هُشکیں گپ و ٹوک ءِ گون ءَ بلوچ و بلوچستان آزات و آبات نه بیت و بلوچستان بے بلوچی ءَ ناسرجم انت .

اُمیت انت که بلوچاں اے نیکیں درگت ءَ ، بندیگ جان ءِ ستا و کمک ءَ هر داب تیار به بنت و « بلوچی » ءِ بیست و پنچمی سالتاک ءَ گوں هزار ستا و دلبڑی ءَ ، هر چه گهتر ڈولدار بکن انت .

من اداں اے دوئیں دانکاں چه دل ءِ جهلانکی ءَ ، بندیگ جان ءِ باره ءَ نبیساں که من گیش چه سی سال انت که درانڈیهاں ، کدیں کدیں بلکیں کس ءَ باور مه بیت من وتی نام اوں هم شموشتگ ، بلوچی زبان که وتی جاگه ءَ ، بلے مدام اے منی پر مهریں استاد عبدالواحد جان بندیگ بیتگ که منی پـَٹـِـتـَگ و شوهاز کرتگ گوں وتی ٹلیفون و وتی براهداریں مهتاک « بلوچی » ءِ راه دیگ ءَ ، منی مارشت داتگ و زندگ کنائینتگ و همے سَوَب بیتگ که کدیں کدیں دل ءِ پاهار اوں گال ءِ داب ءَ درشان کتگ ، یا کدیں کدیں کجام رجانک کاری ءَ گلائیش بیتگ اوں . اگں واجه بندیگ جان ءِ همے مهر مه بیتیں ، من وت چدوپیش بلکین « وتی شهدیں زبان » بلوچی ءَ به شموشتیں ...

من واجهیں استاد عبدالواحد بندیگ جان و هما سنگتان ءَ که « بلوچی » اش کوپگ داتگ ، آهانی بیست و پنچ سالانی جهد ءَ مبارکبات گوئشاں . امیت انت که بلوچی ءِ کِشار هر روچ بـَز و بـَزتر به بیت .

http://www.pahra.blogsky.com/1389/02/31/post-17140/